Plan maakt van Hotel Wijnberg vertelraam joodse geschiedenis

ZWOLLE ? Blauwvinger Mink de Vries geeft met een door hem bedacht concept een eerste aanzet om van het oude Hotel Wijnberg aan de Veemarkt een museum te maken.

Het levensverhaal van Selma Engel als enige Nederlandse overlevende van nazivernietigingskamp Sobibor dient daarbij als een vertelraam van de geschiedenis van de joodse gemeenschap.  

De Vries hoopt de gemeente te overtuigen van de meerwaarde van zo'n hotel ten opzichte van een herdenkingsmaquette. Ook Nederlandse, Europese dan wel Amerikaanse fondsen hoopt hij over de streep te trekken. De joodse gemeenschap in Zwolle heeft hij inmiddels aangeschreven. Verhalen over Hotel Wijnberg, dat voor de oorlog werd gerund door Selma's ouders zijn er genoeg en ook aan voldoende beeldmateriaal van de joodse gemeenschap is wel te komen denkt de Zwollenaar. Rondleidingen en programma's afgestemd op doelgroepen als scholieren en ouderen maken eveneens deel uit van De Vries zijn plan.

Hij haast zich te zeggen dat het ?niet louter een geschiedenisverhaal is'. ?Vandaag de dag worden synagoge's in Nederland weer bewaakt. Ik heb gesproken met joodse vrouwen die er de tranen van in de ogen krijgen.? De actualiteit is niettemin ingegeven door ?een uniek overlevingsverhaal' zoals De Vries het noemt. De nog in leven zijnde en in Amerika wonende Selma Engel ? Wijnberg bracht, hoewel geboren in Groningen, een groot deel van haar jeugd door in Zwolle. In het Hotel Wijnberg was het vaak druk met bezoekers van de veemarkt. De oorlog maakte een einde aan de idylle. Selma werd afgevoerd naar Sobibor. Daar zou ze samen met haar latere man Chaim deel uitmaken van de groep die in opstand kwam en wist te ontsnappen. De enige succesvolle ontsnapping uit Sobibor ooit. Een verhaal dat nog altijd zeer tot de verbeelding spreekt en is verfilmd.

Toen ze na de oorlog ook voor de Nederlandse wet wilden trouwen was er een politieman die er aan herinnerde dat Chaim, een Poolse Jood, niet van Arische komaf was. Selma en Chaim voelden zich niet meer welkom. Ze verhuisden eerst naar Israël en later naar Amerika. In 2010 bracht Selma een bezoek aan Nederland en haar oude thuisstad Zwolle. In het bijzijn van haar kleindochters Kendra en Tagan hoorde zij burgemeester Henk Jan Meijer plaatsvervangende excuses maken voor de alles behalve warme ontvangst destijds in het Zwolle van net na de oorlog. Tevens kreeg Selma tijdens haar verblijf in Nederland een Koninklijke Onderscheiding voor wat haar is aangedaan.

Haar dochter Alida Engel - die thuis was gebleven vanwege de vele emoties die het bij haar opriep  en tegelijkertijd blijdschap voelde dat haar dochters hun oma vergezelden ? liet destijds in De Swollenaer optekenen gemengde gevoelens te hebben. Enerzijds vond ze de excuses afleiden van het feit ?dat Nederlandse  wetdienaren meewerkten aan de deportatie van Joden'. Anderzijds voelde de Koninklijke Onderscheiding als een erkenning op het hoogste niveau.

Na het bezoek van Selma aan Nederland gingen er stemmen op om de herinnering levend te houden. Tot heel concrete plannen kwam het niet stelt De Vries. ?Afgezien van het idee voor een maquette dan.? Mocht het oude Hotel Wijnberg, waarin tegenwoordig met name studenten zijn gehuisvest, ten prooi vallen aan de sloophamer of verpauperen dan is dat wat De Vries betreft erg jammer. ?Voor mij voelt dat als een boom die wordt ontworteld en afgevoerd. Een boom die thuishoorde in de stad omdat hij herinnerde aan wat er is gebeurd.?