Kinderen met autisme en ADHD ontdekken het geheim van de smid

(door Christiaan Schutte)ZWOLLE - Het appelleert sterk aan hun vrijwel oneindige fantasie en biedt hen een veilige plek om meer regie te krijgen over eigen doen en laten. Kinderen met autisme en/of ADHD gedijen goed in een smederij, zegt Taru van den Born. Recent begon de ondernemer -die een opleiding psychologie volgde en zich daarna bekwaamde in het ambacht van smid- in de culturele werkplaats R10 een nieuwe en bijzondere therapie. Hij geeft workshops smeden en daarnaast ook sessies van respectievelijk het spel Warhammer en het rollenspel Dungeons & Dragons. Kinderen met een zogenoemde indicatie leren spelenderwijs nieuwe verbanden te leggen die leiden tot gezonder gedrag en betere resultaten. Daarnaast leren ze van elkaar en ook van kinderen die geen stoornis hebben, want ook die zijn welkom. Het smeden van bijvoorbeeld wapens heeft een magische uitwerking op haast ieder kind, is de ervaring van Van den Born. “Ik kan niet uitleggen waardoor het precies komt, maar zelfs kinderen die bijna niet achter hun computer zijn weg te krijgen, leven helemaal op in een smederij. Alsof ze hun fantasie in de werkelijkheid kunnen plaatsen.” Belangrijker nog is dat het fysiek bezig zijn mentale gevolgen heeft. Van den Born illustreert dat met een voorbeeld. “Zoals bekend hebben kinderen met ADHD veel energie. Die proberen ze kwijt te raken door druk te doen, simpel gezegd leidt dat tot een interactie met meer prikkels en versterking van het gedrag.” Lichamelijk kan zich dat tijdens het smeden bijvoorbeeld uiten doordat het kind constant op zijn tenen gaat staan, wat belemmert een flinke klap te geven op het metaal. Van den Born: “Door hen letterlijk met beide voeten op de grond te zetten, laat je ze zien dat je veel beter kunt slaan als je stabiel staat en rustig bent. Zodoende kunnen ze het verband leggen tussen tot rust komen en een beter resultaat boeken.” Overigens heeft elk mens, zo benadrukt Van den Born, wel afwijkend gedrag. Pas wanneer het onbeheersbaar wordt en leidt tot problemen met de omgeving -wat een mate van subjectiviteit in zich heeft- is er sprake van een stoornis. “Daarbij wordt inderdaad uitgegaan van aannames. In tegenstelling tot een fysieke ziekte. Dat heb je of dat heb je niet”, licht Van den Born toe, wiens eigen gedrag ooit neigde naar ADD, niet te verwarren met ADHD. Mensen met ADD zijn, zonder dat dit zichtbaar is voor de omgeving, druk in hun hoofd. “Ik dacht heel veel na over dingen. Smeden bleek voor mij de manier om rust te vinden en mede daardoor kan ik mij zo goed verplaatsen in de doelgroep.” Op zijn beurt is Van den Born blij dat hij op relatief jonge leeftijd ontdekte dat hij kenmerken van ADD vertoonde en tijdig ‘nieuw voorkeursgedrag’ aanleerde. De mate waarin een mens zichzelf kan veranderen mag dan beperkt zijn, door bij jezelf te beginnen kom je vaak een eind. Een principe dat aldus de smid terugkomt in het spel Dungeons & Dragons. “Een kenmerk van autisme is het verlangen dat de wereld om je heen zich gedraagt zoals jij wenst. Bij Dungeons & Dragons mag een kind een held spelen die kan doen wat hij wil, zoals een monster slaan. Of dat wel of niet lukt, hangt echter af van de uitkomst van het gooien met een dobbelsteen. Net zoals in het echte leven heb je te maken met een omgeving en het lot. Hoe je daarmee omgaat, is echter aan jezelf en hier krijgen kinderen de tools om de regie in handen te nemen. Wanneer een kind zich lastig gedraagt geef ik dat aan, maar zeg ik erbij dat hij nu weet hoe hij daar zelf verandering in kan brengen.” Voor meer informatie kan men contact opnemen met Taru van den Born door te bellen met 06-410 43 217 of een mail te sturen naar: taruvandenborn@kpnmail.nl. De smederij is een punt van rust. Foto: BrugMedia