Voedselbank Zwolle, 'de fabriek' die niet werkt met roosters

ZWOLLE - Een groot kantoor heeft de Voedselbank Zwolle niet, een werkrooster voor vrijwilligers evenmin. De trouwe vrijwilligers komen namelijk uit zichzelf wel tweewekelijks naar de loods op het Wezo-terrein waar zij dan zo'n 250 pakketten samenstellen, die vervolgens op een later tijdstip worden uitgedeeld bij de locatie aan de Willemsvaart. Efficiency is waar zij van houden, het gebrek eraan in de vorm van bijvoorbeeld verspilling van voedsel is wat de Voedselbank wil tegengaan.

Het zou zomaar een universeel goed voornemen voor het nieuwe jaar kunnen zijn. Net voor de kerstdagen -''de drukste periode''- vertelde Secretaris Ad Marijs van de Voedselbank Zwolle in een interview over nut en noodzaak van een voedselbank in een land dat qua sociale voorzieningen tot de aller beste ter wereld behoort -''al staat dat onder druk''- maar waar desalniettemin een aantal mensen tussen wal en schip valt. Met name chronisch zieken hebben het financieel zwaarder gekregen en met een recessie op komst kan het aantal mensen dat een beroep doet op de voedselbank in 2012 zomaar groter worden vermoedt de secretaris, die in het dagelijks leven econoom is en zijn vak doceert aan Hogeschool Windesheim.

Recessie
"Voordat de kredietcrisis in 2008 uitbrak deden ongeveer tachtig mensen uit Zwolle en omgeving een beroep op de Voedselbank, in de periode daarna verdrievoudigde dat aantal. Maar in tegenstelling tot wat wij verwachtten bleef dat aantal in de jaren daarna stabiel op zo'n 250 mensen zitten. De huidige schuldencrisis is echter opgevangen door de overheid en het bedrijfsleven. Ik denk dat de komende recessie echt de huiskamer binnenkomt met ontslagen en huizen die minder waard worden. Of dat er ook toe leidt dat meer mensen een beroep doen op de Voedselbank is natuurlijk weer een andere vraag. Het antwoord daar op weet ik niet."

In Zwolle maken dus ongeveer 250 mensen gebruik van de Voedselbank, al is dat gaandeweg het jaar ook wel eens minder. Behalve chronisch zieke mensen zijn er bijvoorbeeld ook de ouderen die moeite hebben van hun AOW rond te komen, de Zwollenaren die in algemene zin te lijden hebben van de economische teruggang en zij die sowieso moeite hebben om de ondergrens van hun huishoudboekje te bewaken. Marijs: "De overheid is gebonden aan regels, wij hoeven niet altijd strikt te zijn. Al hanteren we wel voorwaarden die je  terugvindt op onze site. Veel mensen maken drie, zes of negen maanden gebruik van de Voedselbank omdat ze een periode moeten overbruggen. Zo'n zestig van hen zijn permanente gebruikers. Doordat er verloop in zit, ligt het aantal mensen dat wij op jaarbasis helpen aanzienlijk hoger dan die 250. Dat getal schommelt eerder rond de 450. Behalve uit Zwolle komen er ook een paar bewoners van de Veluwe en inwoners uit Nieuw Leusen bij ons."

Verspilling
De Voedselbank moet het financieel hebben van collectes in de kerk en bedrijven die acties organiseren om geld in te zamelen. Voedsel krijgt de Zwolse voedselbank van de landelijke voedselbank uit Rotterdam, maar vooral ook van de kleine betrokken ondernemer. "Het gebeurt niet vaak dat we wat krijgen van de grote supermarkten. Daar wordt zo'n dertig procent van het voedsel weggegooid. Nee, ik denk niet dat dit zozeer komt omdat mensen zich in het geheel niet bewust zijn van het feit dat er teveel wordt verspild. Het komt meer door het systeem dat de grote winkels geen nee kunnen verkopen. Ze moeten alles in huis hebben en dus ruim inkopen terwijl ze zijn gebonden aan houdbaarheidsdata. Tel daarbij op dat we misschien wel dertig procent meer eten dan nodig en je zit al snel op een verspilling van meer dan de helft." 

De Zwolse econoom vindt het interessant om te zien hoe dit soort processen werkt en tegelijkertijd oog te houden voor het menselijke verhaal. "Veel van de mensen die ik dagelijks ontmoet weten niet eens dat er mensen zijn die bijna geen voedsel meer kunnen kopen. Wij steunen die mensen met een tweewekelijkse uitdeling van pakketten met voedsel en snoep voor de kinderen, zodat zij ook eens vriendjes en vriendinnetjes mee naar huis kunnen nemen. Wat o zo belangrijk is. Daarnaast heb je de echt schrijnende gevallen die gelukkig maar zelden voorkomen. Dan worden we bijvoorbeeld op woensdag gebeld door de schuldhulpverlening dat iemand echt aan de grond zit. Vervolgens is zo iemand helemaal blij dat we bij wijze van uitzondering al twee dagen later een pakket klaar hebben, omdat hij al een paar dagen geen fatsoenlijke maaltijd heeft gehad."