Grote Kerk opent venster op de wereld met mondiale première

BINNENSTAD – Het gebeurt niet vaak dat er een geheel nieuwe compositie wordt geschreven voor tenor en orgel op het thema ‘Maria’. De Griekse componiste Calliope Tsoupaki waagt zich er wel aan. Het werk zal dit najaar zijn ‘ouverture’ beleven in de Grote of Sint-Michaëlskerk, met Marcel Beekman als tenor en Toon Hagen op het befaamde Schnitgerorgel.

Tot vreugde van directeur Benjamin Koolstra van de nieuwe Stichting Grote Kerk. De wereldpremière, want dat is het, past prima in het plaatje van een kerk die het venster op de wereld heeft geopend. Met een rijk cultureel aanbod. Recente gesprekken met de gerenommeerde Nederlandse Bachvereniging krijgen gestalte in een reeks concerten voor de komende jaren. Maar de kerk is ook nu al volop in bedrijf zo laat Koolstra weten. "Topvioliste Simone Lamsma komt op 20 februari. Een nieuwe opera, Sarah’s Passion, van Silbersee is te zien op 5 maart en een totaal nieuwe uitvoeringsvorm van de Matthaus Passion volgt op 23 maart. De World Press Photo Zwolle staat voor de deur, een leergang over de Moderne Devotie is in volle gang en de banden met culturele- en onderwijsinstellingen zijn aangehaald."

Een gesprek met Koolstra over zijn eerste maanden als directeur en hoe hem dat is bevallen, verandert al snel in een resumé van hetgeen we kunnen verwachten. De context vindt hij echter minstens zo belangrijk. “We hebben volop nagedacht over de vraag hoe we de Grote Kerk presenteren en dat laat zich niet vastleggen. We zetten nu in op meerdere functies die er eeuwen geleden ook al waren, namelijk een centrumfunctie in de stad waar je oude en nieuwe muziek kunt horen, waar handel wordt gedreven, waar je inspiratie op kunt doen door mee te doen in debatten en lezingen, waar je stil kunt staan bij wat er in de wereld gebeurt en wat er ooit in de geschiedenis van Zwolle gebeurd is. Meest essentieel is dat we de Grote Kerk letterlijk open willen maken, zodat mensen elkaar daar, in welk verband dan ook ontmoeten. Bijvoorbeeld in de vorm van een kerkviering of een expositie. Culturele ondernemers die zich aan onze visie verbinden krijgen bij ons een kans." Koolstra biedt graag kansen en wil daar kwaliteit voor terug. De Grote Kerk is immers de stadskerk van Zwolle.

De exploitatie van de kerk als podium – ‘dit is het grootste overdekte plein van de stad’ – is noodzaak. Het ledenaantal van eigenaar Protestantse Gemeente Zwolle (PGZ) loopt terug en het rijksmonument moet wel worden onderhouden. Dat de stichting geenszins uit luxe is geboren, doet volgens Koolstra niets af aan het enorme potentieel. Het is een gegeven dat eerder versterkend werkt. “Wat ik in de periode dat ik hier werk vooral heb gemerkt, is hoe betrokken de vrijwilligers zijn. Stuk voor stuk zijn ze er van doordrongen dat de kerk op nieuwe manieren geld moet genereren om de toekomst veilig te stellen.”

Daarmee is zeker niet gezegd dat de kerk haar religieuze functie verliest. De Michaëlsvieringen op zondagmiddag met onder de meer de cantates, vespers en Taizé-vieringen blijven en worden uitgebouwd naar doordeweekse activiteiten, zo mogelijk in samenwerking met andere Zwolse kerken. En dit alles met een centrale rol voor de te benoemen stadspastor.

Koolstra: “Met de stadspastor spelen we in op de groeiende behoefte aan zingeving onder mensen die niet bij een kerk zijn aangesloten. Denk aan iemand die een kaarsje brandt en met de pastor wil praten, of in een serene omgeving als deze wil nadenken over het leven.” Over de omgeving gesproken, de ambitie van de stichting is dat de kerk een aantal aanpassingen ondergaat. Het gaat daarbij om relatief eenvoudige maar sfeerbepalende ingrepen, zoals bijvoorbeeld het anders aanlichten van het monumentale interieur en betere faciliteiten. Het is echter te vroeg om daar diep op in te gaan, zegt Koolstra. “Er staat veel te gebeuren, ik kan alleen niet het tijdspad aangeven. Mede omdat we nog in de beginfase zitten. We pionieren in een eeuwenoude kerk.”