De integrale Nieuwjaarstoespraak van burgemeester Henk Jan Meijer

BINNENSTAD - Burgemeester Henk Jan Meijer heeft maandagavond tijdens de Nieuwjaarsbijeenkomst in Theater de Spiegel de onderstaande toespraak gehouden.

Beste Zwollenaren,

Niet voor niets is achter mij op het podium tijdens de Nieuwjaarsbijeenkomst 2017, een collage te zien van foto’s waarop mensen van Zwolle genieten. Want onze stad is, als je het historisch bekijkt, in korte tijd een echte toeristische trekker geworden. Zwolle laat populaire bestemmingen als Maastricht en Groningen inmiddels gewoon achter zich. Of je het gelooft of niet, het is zo. Iedereen kijkt vol bewondering naar ons. En ik voel dat ons zelfbewustzijn meegroeit met dat beeld van buiten. De trots die we al hadden, want we zíjn trots op Zwolle, laten we ook zien. En horen! Met 12.000 man zongen we vier weken geleden ‘Ik ben een Zwollenaar’ in de Ziggo Dome bij Rico, Sticks en Typhoon, het grootste hiphop concert ooit in Nederland. Dat was kippenvel.

Zwolle is populair. Om daar samen de vruchten van te plukken, moet je wel in de juiste stand blijven staan. Flexibel. Kritisch. Elkaar ruimte gunnen, succes gunnen.

Die mooie foto’s van mensen die genieten in Zwolle, nemen mij meteen even terug naar 12 september. U weet het vast nog wel: de herfst leek nog mijlenver, het was volop zomer, meer dan 30 graden. Volle terrassen, lange rijen bij de ijssalons, iedereen in korte mouwen. Maar ja, op 12 september ging het openluchtbad van Zwolle toch echt dicht. Op die gloeiendhete septemberdag gaat bij mij thuis de bel. Mijn vrouw staat oog in oog met drie boze burgers van een jaar of acht. Of de burgemeester thuis is. Want als er íemand kan regelen dat het zwembad vandaag toch open gaat, is hij het wel.

Van zo’n gebeurtenis word ik blij. Hier groeien dus kinderen op met een heel gezond idee dat ze hopelijk vasthouden. Als jij iets anders wilt, kun je er werk van maken. Of je dan meteen bij mij moet zijn, is dan natuurlijk de vraag. Maar je hoeft niet te schromen om je stem te laten horen. Vrijheid betekent dat we samen kunnen bepalen wat we goed vinden voor onze samenleving, is een groot goed. Een vrijheid die wij als volwassenen in onze democratie uitoefenen.

Dat we daarin soms voor lastige keuzes staan, dat hebben we afgelopen jaar in Zwolle meegemaakt. En daarin moet je als bestuurder ook het voortouw durven nemen. Zoals bij het asielzoekerscentrum. U weet, het komt er niet. Maar we hebben als stad wel laten zien wat onze gastvrijheid waard is. Terwijl elders in het land de ruiten aan diggelen gaan, komen ook wij bij elkaar in volle zalen. En gaan als omwonenden, organisaties en gemeenteraad gewoon het gesprek aan over een azc. En we luisteren naar elkaar. Je hoeft het niet met elkaar eens te zijn, als je elkaar maar met respect behandelt. En dat doen we. Ik ben nog steeds onder de indruk van wat ik in die periode heb meegemaakt. Er was echte aandacht voor oprechte zorgen. Want als je je afvraagt of het wel goed komt met de veiligheid of je bent bang voor overlast in je omgeving, wil je niet dat anderen dat wegwuiven als onzin. Of, nog erger, jou ervan betichten dat je niet gastvrij bent, dus niet deugt. Je wilt serieus genomen worden. Na zo’n beladen bijeenkomst in het IJsseldelta Center, met een hoofd vol indrukken en emoties van Zwollenaren, ben ik er trots op dat we in een stad wonen waar ik als uw burgemeester gewoon in m’n eentje veilig op de fiets naar huis kan.

En nu over iets dat wél doorging. En hoe! Ik had het net over het enthousiasme dat mensen van buiten de stad hebben bij Zwolle. Wel, 3,3 miljoen mensen hebben sinds 27 april een prachtig beeld van Zwolle gekregen. En mijn carrière is simpelweg compleet want ik was op één dag twee uur live bij de NOS, aan tafel bij RTL Late Night én op Lucky TV. U weet wat ze zeggen: het maakt niet uit hoe ze over je praten, áls ze maar over je praten.

Zonder gekheid: Koningsdag was fantastisch en memorabel. En koud. Dus dat thermisch ondergoed kwam zeker van pas. Maar na de vollédig verregende generale bleken we toch droog over te kunnen komen en was het parapluplan niet nodig. We hebben elk jaar tal van grote evenementen in de stad, maar deze unieke tot op de seconde geregisseerde dag was echt een kunstwerkje van een hogere orde, waarin kleine details opeens heel groot worden. En waar je ondanks alle druk die erop ligt, ook gewoon een heel mooi verhaal wilt vertellen aan de koninklijke familie en natuurlijk aan al die kijkers. Een verhaal over de stad en de regio, over innovatie, talent en de kracht van onze jeugd. Ik weet zeker dat deze Koningsdag zo mooi uit de verf is gekomen omdat wij hier in de regio Zwolle goed zijn in samenwerken. Scherp en kritisch naar elkaar maken we er iets moois van.

De creativiteit en de inzet van honderden mensen voor deze dag, geven mij een trots gevoel. En mij niet alleen. Ook lang na de euforie en de prachtige reacties op Koningsdag zelf, kom ik nog overal Zwollenaren en mensen uit het hele land tegen die zo ontzettend enthousiast zijn. Er gaat geen dag voorbij dat ik er niet op aangesproken wordt. De regio en de stad hebben met Koningsdag een ge-wel-dig visitekaartje aan Nederland afgegeven.

Ik zie het als de katalysator van een enorme hoeveelheid positieve energie voor Zwolle. We zijn eigenlijk op een soort omslagpunt beland. Tal van kleine en grote gebeurtenissen zetten de toon voor succes. Al die toeristen, ik zei het al. En bedrijven zien een gezonde voedingsbodem voor hun zaak, zoals Hudson’s Bay die straks het licht weer aandoet in de donkere V&D. In Stadshagen wordt eindelijk weer aan tientallen huizen tegelijk gebouwd. En het doet mij plezier om te zien dat er straks niet alleen genoten, en gewinkeld wordt in en om de binnenstad. Er wonen ook meer mensen dan ooit. We zien er een paar honderd nieuwe huishoudens bijkomen op de Bagijneweide, het Kraanbolwerk, de oude bioscoop en het oude Weezenlanden ziekenhuisterrein.

Al die activiteit, dat belooft wat. En het gaat héél snel. Kijk even de andere kant op en het plaatje is veranderd. Het is al heel normaal om de Rodetorenbrug over te steken. En voor je gevoel staat daar opeens de witte Pathé bioscoop. Als je er helemaal bovenin staat heb je een geweldig uitzicht naar de stad.

Als Zwolle weer naar een hogere versnelling schakelt, en we hebben wat meer geld, wat is dan wijsheid? De pijnpunten van nu oplossen? Ja, als het ergens enorm wringt moet je dat doen. Maar laten we ook verder vooruitkijken. Hoe kun je slim investeren in de stad van onze kinderen en kleinkinderen? Dat betekent groots durven denken, maar ook degelijk. En realistisch. Er lag ooit een plan voor een snelweg recht in het historische hart van deze Hanzestad. Gelukkig niet gebeurd.

Wij moeten ons bewust zijn van het feit dat we voorbijgangers zijn. Dat generaties na ons zullen genieten of juist zullen balen van de keuzes die wij nú samen maken. Het spreekt dus voor zich dat we blijven sleutelen aan een mooie, goed werkende stad. En wat mij betreft doen we dat door eerst onze gedachten en dromen met elkaar delen. Je moet samen richting kiezen. Daarom zijn we in Zwolle deze winter in gesprek over de Omgevingsvisie 2030, die ons gaat helpen om de stad vorm te geven voor de toekomst. Het gebied rondom ’t station bijvoorbeeld, en de binnenstad.

En als we dan onze gedachten op een rijtje hebben, vind ik dat het bestuur de stad ook mag inspireren. Laat maar zien welke kant het op kan gaan, daag de stad maar uit om die droom te verwezenlijken. En ja, soms moet je ook gewoon een knoop doorhakken, de lat iets hoger leggen. Als we dat in de afgelopen twintig jaar niet hadden gedaan, zou Zwolle nooit de bruisende, dynamische plek zijn van nu. Daar ben ik van overtuigd.

Om te werken aan de toekomst heb je natuurlijk meer nodig dan een visie op de zichtbare stad, op de stenen, het water, het groen. Hoe gaat met jou en mij? Gaat het goed thuis? Hebben we werk?

Zoals wij hier bij elkaar zijn vanavond in de Spiegel, wij redden ons wel. En als we gezond mogen blijven hebben we waarschijnlijk niet veel te klagen. Maar wat als je nog aan het begin staat? Als je een kind bent, vol verwachtingen en hoop op een goed leven? Je hebt één voordeel: je groeit op in een fijne stad, waar veel mogelijk is. Maar krijg je wel de kansen om je waar te maken net zoals iedereen? Niet in elk gezin krijg je van huis uit alles mee wat je nodig hebt.

Ik vind niet dat iedereen hetzelfde hoeft te bereiken in het leven, maar je mag aan de start wel dezelfde kansen krijgen. Kinderen moeten het gevoel krijgen dat we ze zien, dat ze erbij horen. En je moet ze een stem géven, die hebben ze niet vanzelf.

Sommigen komen aan mijn deur, zoals de jongens van het zwembad. Met hun lef zit het wel goed. Maar je kunt op allerlei onderwerpen ergens in je jeugd een duwtje nodig hebben.

We hebben regelmatig dagen van de verbinding. Als college bezoeken we dan tal van projecten in de stad. Ik herinner me de sociaal-emotionele leerlijn bij Talentstad, dat meisje dat nu weerwoord durft te geven aan onredelijke verzoeken van een vriendin. Of het mee klussen met die jongen van achttien zonder diploma bij het Entreeproject van Deltion, waar ik door zijn stoere taal heen brak en bleek dat hij echt wel geholpen wil worden.

Als je jong bent en merkt dat er mensen zijn die willen zorgen dat je mee kunt doen, dan kom je pas echt tot bloei. Je kunt overweg met anderen, je durft jezelf te zijn en wandelt rechtop de wereld in.

We hebben magere jaren achter de rug, ook als gemeente. Dat was niet makkelijk. Maar ik zie dat in de stad ongelooflijk veel moois is ontstaan. Soms juist dóór de schaarste, al dan niet los van een overheid, manieren vinden om dingen te bereiken, de initiatiefrijke stad. Daar hebben we prachtige voorbeelden van gezien. Zichtbaar in de stad, in nieuwe verbindingen tussen mensen. En ook op de virtuele pleinen. Ik zag op samenzwolle.nl dat daar van alles wordt gematcht, zoals een handige buurtbewoner met iemand die ziek is en zelf de tuin niet kan doen. Een soort sociale marktplaats voor van alles, voor heel de stad. Kijk er maar eens op en attendeer ook eenzame mensen in uw omgeving erop.

Al met al durf ik wel te stellen dat de crisis de samenleving van Zwolle structureel sterker heeft gemaakt. U hebt elkaar opgezocht en samen gebouwd. Ik zeg: hou dat vast!

Deze stad is een stad om verliefd op te worden. En verliefd op Zwolle worden dagelijks vele nieuwe inwoners en bezoekers. Zwolle, tel je zegeningen, hou die mooie energie vast, kijk elke dag om naar elkaar en maak er samen weer iets moois van dit jaar.

Henk Jan Meijer, burgemeester van Zwolle