Wilde Deerne ‘voor tweede keer’ gevonden

BINNENSTAD – Ooit was ze wereldnieuws. Een 18-jarige vrouw die als baby was ontvoerd uit Antwerpen en jarenlang moederziel alleen moest zien te overleven in de natuur bij de Agnietenberg in Zwolle. Spreken kon ze niet en toen ze ‘gevangen werd genomen’ twijfelde men zelfs of ‘het wezen’ wel een mens was. Gelukkig werd ze wel goed opgevangen in de stad en … weer herenigd met haar moeder.

Vreemd genoeg raakte het meisje dat bekend werd als De Wilde Deerne en van wie niemand kan zeggen hoe ze drie eeuwen geleden terechtkwam in Zwolle ook vrijwel spoorloos in de geschiedenis. Daar komt verandering in. Boudewijn Koops en Ilona Kevelham als initiatiefnemers hebben samen met historicus Wim Coster de handen ineen geslagen voor een groot theaterstuk. De première is op 11 mei en de audities zijn op 21 en 22 januari. Zowel professionals als amateurs kunnen zich aanmelden. De regie van het stuk dat twintig keer wordt uitgevoerd, is in handen van Ko van den Bosch. Hij geldt als een grote naam binnen de theaterwereld en wordt aangevuld door Jolmer Versteeg en Elout Hol als coregisseurs.

Koops: “Het wordt geen standaard auditie waarbij je voor een driekoppig monster vijf minuten kunt laten zien wat je in je mars hebt en als je het verknalt pech hebt gehad. Ik weet hoe verschrikkelijk dat is. In plaats daarvan krijg je een masterclass van echte vakmensen en kunnen wij binnen een paar uur zien of jij geschikt bent voor een rol. Voor De Wilde Deerne zoeken we voor de levensfase tot en met 7 jaar zelfs meerdere meisjes. Het worden namelijk 20 voorstellingen en je kunt die niet allemaal door hetzelfde meisje laten spelen.” De theatermaker van de Zwolse Stadsproductie, gevestigd in het voormalige provinciehuis met Statenzaal, twijfelt geen moment dat het goed komt. “In deze stad zit enorm veel talent.” De gemeente steunt het project en met Typhoon hebben de initiators een ambassadeur in huis die werkt als een magneet. Nu valt er over aandacht sowieso al niet te klagen. De pers duikt er bovenop en dat is alleen op basis van het verhaal al terecht, meent Koops. Hij noemt het ‘een wonder’ dat het verhaal relatief onbekend is’. Vraag iemand op straat wie De Wilde Deerne is en grote kans dat diegene, Zwollenaar of niet, je glazig aankijkt. Dit terwijl het verhaal geen legende is maar waargebeurd, zo verzekert Koops. “Het mooie is dat door het onderzoek van Wim Coster steeds meer feiten boven komen. Een van die nieuwe feiten is dat we inmiddels weten dat De Wilde Deerne is ontvoerd door een vrouw en dat ze, nadat ze werd gevangen, is ondergebracht bij logement De Misverstand op de Ossenmarkt. Aan de voet van ons stadsicoon de Peperbus. De Wilde Deerne werd gedoopt in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in Antwerpen en werd opgevangen bij de Onze-Lieve-Vrouwe-basiliek in Zwolle. Hoe bijzonder is dat?” Mooi vindt Koops ook dat Zwolle besloot om voor de jonge vrouw te zorgen. Pas nadat een Antwerpse koopman van haar hoorde, volgde de hereniging met haar moeder. Afbeeldingen zijn er niet van De Wilde Deerne. Uit de omschrijvingen blijkt echter dat ze mooi moet zijn geweest. Met een bos haar als touw, dat wel. Ze roofde eieren en werd ontdekt door de Vrouwe van Kranenburg, die was getrouwd met de plaatselijke baron. Zij zag door het raam een schimmige figuur voorbij trekken en dacht eerst met een wild dier van doen te hebben. Een leger van mannen nam het onschuldige meisje gevangen.

Het nu in gesleept

In het eigentijdse toneelstuk wordt ze het nu in gesleept. De hoofdthema’s uit het epische verhaal blijven niettemin intact vertelt Koops: “Stel je eens voor het moet zijn om helemaal niet te kunnen spreken. Dat je met gebaren communiceert en je helemaal afhankelijk bent van de bereidwilligheid van anderen om daar in mee te gaan.” Dat isolement is volgens Koops haast niet te bevatten. Wat misschien een beetje in de buurt komt, is niet kunnen lezen en schrijven. “Tel je dan überhaupt nog wel mee in een tijd van sociale media waarin alles om communicatie draait?”, vraagt de toneelman zich af. Door de zonderlinge jonge vrouw in deze tijd te plaatsen krijgt het stuk nog een extra dimensie. Een verhaal vertellen dat veel mensen nog niet kennen en waarin veel draait om non-verbale communicatie vergt veel van je creativiteit. Van de andere kant biedt het feit dat we niets weten van het leven van De Wilde Deerne tot aan haar achttiende veel ruimte om dat verhaal zelf in te vullen.

Of Wim Coster moet nog weer met meer informatie komen. Koops lachend tot besluit: “Ik heb Wim vrijwel dagelijks aan de telefoon en het is geweldig dat hij telkens weer met nieuwe info komt, maar misschien kan hij nu even beter stoppen met zoeken.” Hoe dan ook, De Wilde Deerne is teruggevonden. Voor de tweede keer om definitief verankerd te worden in het collectief geheugen. En in een jaar (2018) waarin het precies driehonderd jaar geleden is dat Zwolle haar leerde kennen, schittert ze op de bühne.

Voor meer informatie over het complete verhaal van De Wilde Deerne en aanmelden zie www.dewildedeerne.nl. Op 16 december kunnen geïnteresseerden vanaf 16.00 uur een bijeenkomst bijwonen over De Wilde Deerne.