Jacob Donze: ‘Ik wil bezoekers graag de veranderingen in de wijk laten zien’
· leestijd 2 minuten Algemeen(door Erik-Jan Berends)
KAMPERPOORT – Buurtmuseum Kamperpoort viert op 21 maart haar vijftienjarig bestaan. Beheerder van het museum en voorzitter van de stichting Jacob Donze, blijft er nuchter onder. “Het is een hobby hè”, zegt hij breeduit lachend.
Als jarenlang deelnemer aan de klankbordgroep voor de herstructurering van de wijk werd al gauw zijn interesse in de geschiedenis duidelijk. Donze had ook al veel foto’s gespaard en zo werd hem gevraagd een museum te beginnen waarin de wijk Kamperpoort positief in beeld zou worden gebracht. “In eerste instantie zou het worden gevestigd in hotel Wijnberg aan de Veemarkt”, herinnert hij zich. “Het is uiteindelijk Hoogstraat 88 geworden. Dit huis komt uit 1843 en is steen voor steen afgebroken en weer opgebouwd naar de eisen van deze tijd.”
Donze wilde zich graag verdedigen tegen de vaak negatieve verhalen over de wijk. “Er gebeurde hier ook veel positiefs. Zo droegen we economisch nogal wat bij met zeepfabriek de Fenix, de veemarkt en de viltzeilfabriek. Ik wil ook graag mensen laten begrijpen hoe het er hier aan toeging. Daarvoor moet je je in het verleden verplaatsen. Er leefden hier grote gezinnen in kleine woningen, er sliepen mensen met zijn vieren in een tweepersoonsbed en als je veertien jaar was moest je aan het werk. In de Kamperpoort woonden allemaal arbeiders die hun loon uitbetaald kregen in het café. Nou, dan weet je wel wat er gebeurt. Het leven speelde zich toen ook veel meer op straat af. Er gebeurde hier wel wat, maar dat was overal zo. In de Kamperpoort deden we dat misschien niet zo stiekem.”
De beheerder - Donze wil beslist geen museumdirecteur worden genoemd - is geboren en getogen in de wijk. Een halfjaar heeft hij tijdelijk, elders in een flat moeten wonen. “Dat was een kwelling”, zegt de man die dertig jaar als sloper actief is geweest. Met subsidie van de gemeente en een groeiend aantal donateurs geniet hij nu van ‘zijn’ museum, waarin de keukentafel een centrale plaats inneemt. Donze: “Dat huiskamergevoel moet er zijn.” Over bezoekersaantallen klaagt hij niet. “Ik merk dat er nog steeds veel interesse is voor geschiedenis. Er komen veel studenten, maar ook demente mensen die helemaal opleven bij het zien van de foto’s. Hun begeleiders verbazen zich dan. Dat is prachtig.”
In de loop der jaren is de collectie fors uitgebreid. Inmiddels zijn ook voorbereidingen getroffen voor het schrijven van een boek. “Ik wil graag de veranderingen in de wijk laten zien. Wat is er nu en hoe zag het er toen uit? Op de website vraag ik ook of mensen het mooi vinden of niet. Ik vind dat de Kamperpoort nu afglijdt naar yuppenwijk, net zoals de Jordaan in Amsterdam. De saamhorigheid van onze arbeiderswijk is weg: het ‘ons kent ons’, het ‘noaberschap’. Dat dorpse gevoel had ik graag willen behouden. Vroeger hadden we hier alles, ook aan winkels. Alleen voor een nieuwe broek moesten we de brug over.”
Voor de aanvulling van zijn collectie krijgt Donze soms complete familiealbums. “Het is dan mijn taak uit te zoeken wie er allemaal op de foto’s staan. Zo help ik ook veel bij stamboomonderzoek. Dan waarschuw ik de mensen wel. Het kan dan namelijk nog wel eens duidelijk worden dat opa een scheve schaats heeft gereden.” De beheerder geniet zichtbaar van zijn werk. “Het is een hobby: ik sta ermee op en ga ermee naar bed. Ik vind het hartstikke fijn er mensen een plezier mee te doen. Het museum is laagdrempelig, bezoekers hoeven geen entree te betalen. Ik kan toch moeilijk mensen geld laten betalen om naar hun eigen foto’s te kijken.”
En zo komt hij ook nog wel eens voor verrassingen te staan. “Onlangs nam een man uit Oldemarkt contact op. Hij had een zilveren derde prijs van een kegelwedstrijd hier in de Kamperpoort. We hebben het in kranten nagezocht en toen bleek dat hier inderdaad van 1908 tot 1916 een kegelbaan is geweest. Kijk, dat wist ik nog niet. De man uit Oldemarkt heeft ons de prijs geschonken. Geweldig toch?”
Buurtmuseum Kamperpoort is geopend van dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur.
