'Moderne Devotie: geen merknaam, wel blijvend'

· leestijd 4 minuten Partnerbijdrages

De middeleeuwse Zwollenaren kunnen van social media hooguit hebben gedroomd. Omgekeerd zullen hun intenties en drijfveren voor ons altijd wazig blijven in het schemergebied tussen niet weten en min of meer op logica gebaseerde aannames. Als er dus al ooit een antwoord komt op de vraag of de koopmansmentaliteit van de Hanze hand in hand ging met de bezinning van de Moderne Devotie en elkaar misschien zelfs wel heeft versterkt, zal daar waarschijnlijk een nieuwe vorm van onderzoek voor nodig zijn. Dat denkt althans directeur Henk van Voornveld van Zwolle Marketing. Wat wel zeker is, is dat de Hanze en de Moderne Devotie weer in de belangstelling staan. De beweging van de Nieuwe Hanze, met bijvoorbeeld de opening van de Hanzelijn en die van het vernieuwde museum De Fundatie -beiden eind 2012- als belangrijke exponenten en gemeenschapskringen geënt op de Moderne Devotie maken dat duidelijk. Een experiment op herhaling dan maar? "Het heeft geen enkele zin om laten we zeggen in De Telegraaf te roepen dat Zwolle de hoofdstad is van de Moderne Devotie. Dat zegt vrijwel niemand wat, waar het affiche van Hanzestad echt een merknaam is die alleen maar positieve associaties oproept. Wel merk ik dat de groep mensen die behoort tot potentieel geïnteresseerden in alles dat met zingeving heeft te maken groter wordt. Ik schat die groep toch wel op tien tot vijftien procent", geeft Van Voornveld de huidige verhoudingen aan zoals hij ze ziet. Voor die tien tot vijftien procent wil Zwolle Marketing een programma over de Moderne Devotie aanbieden? "Dat doen we met arrangementen in de stad en fietstochten naar Windesheim en de Agnietenberg, twee belangrijke plekken van de Moderne Devotie. De bedoeling is dat het van blijvende aard wordt. De vraag is alleen hoe, want het hangt natuurlijk af van de belangstelling. Opvallend is dat Duitsers maar ook Engelstaligen zijn geïnteresseerd in de rondleidingen." Meer in zijn algemeenheid ziet Van Voornveld dat steeds meer mensen bezig zijn met zingeving. Het gaat daarbij volgens hem overigens zowel om jong als oud. Enig idee hoe dat komt? "Lange tijd is het publiek ingedeeld in drie groepen: senioren, volwassenen met kinderen en jongeren. Die categorisering is niet meer van deze tijd. Tegenwoordig denken we veel meer in interesseprofielen met daarin mensen van alle leeftijden die in eenzelfde onderwerp zijn geïnteresseerd. Dat ook steeds meer jongeren behoefte hebben aan bezinning komt denk ik omdat ook zij zich in het dagelijks leven vaker afvragen: 'is dit nu waar het allemaal om draait?' Die groep is heel divers. Er zitten mensen bij die bijvoorbeeld geïnteresseerd zijn in Chinese filosofie of Indiase levensbeschouwing, maar je kunt zelfs denken aan heel praktische zaken die te maken hebben met bewustwording zoals slow food. Deze mensen willen we bedienen met een rondleiding over de Moderne Devotie." Daarbij wordt dus over kerkmuren heen gekeken. Zouden de Moderne Devoten belangstelling van deze groep op prijs hebben gesteld? Een persoonlijke geloofsbeleving stond bij hen weliswaar voorop, maar aan de andere kant waren het kinderen van hun tijd"Inderdaad. Ze wilden de kerk zeker niet de rug toekeren. Het is denk ik niet te zeggen wat ze hier van zouden vinden. Wij leven echter in onze tijd en als er een vertaling wordt gemaakt naar de tegenwoordige tijd, zoals je dat bijvoorbeeld ziet bij de gemeenschapskringen, kan het alleen gaan om een eigentijdse interpretatie."Van Voornveld maakt in dat verband een vergelijking met de Nieuwe Hanze. De vrije ondernemersgeest, gekoppeld aan het elkaar opzoeken als steden omdat je elkaar nodig hebt, is erg actueel. En de oorspronkelijke Hanze kan, zo zegt de directeur van Zwolle Marketing, zelfs worden gezien als de eerste blauwprint voor een Europese samenwerking. Social Media als podium om kennis en ervaringen te delen ziet Van Voornveld als een prachtig nieuw bindmiddel voor de steden die historisch gezien zoveel met elkaar delen. Maakt het eigenlijk wel uit met welke stad je samenwerking zoekt? Dat kan met het oog op bijvoorbeeld infrastructuur toch ook heel goed een andere stad zijn dan een Hanzestad?"Het is zeker niet goed om andere steden uit te sluiten. Wel ben ik van mening dat Hanzesteden nog altijd op elkaar lijken. Niet alleen qua architectuur, maar eveneens waar het gaat om de aard van de bevolking, die van nature open is en gericht op samenwerking en tegelijkertijd vrijheid." En passant merkt Van Voornveld op dat dit laatste opmerkelijk genoeg misschien wel het meest gold voor buurman Kampen. "Vandaag de dag staat Kampen bekend om haar conservatieve karakter. Je kunt je afvragen in hoeverre dat beeld klopt, maar vroeger was die stad in elk geval eerder juist het toonbeeld van eigenzinnigheid en vrijheidsdenken is mijn indruk. Lange tijd dacht Kampen het zonder de Hanze te kunnen stellen en ik vermoed dat om diezelfde hang naar vrijheid de Moderne Devotie in Kampen nooit groot is geworden.?Dat terwijl Deventer en Zwolle de centra werden van de Moderne Devotie. Een toonaangevende rol die de steden volgens Van Voornveld nimmer wisten op te eisen binnen het Hanzeverbond waar Lübeck als bakermat de koopmanskroon spande, gevolgd door andere Noord-Duitse Hanzesteden. Toch vindt hij niet dat de nadruk dan ook maar op de Moderne Devotie moet liggen."Zoals gezegd willen we er mee doorgaan. Zwolle heeft echter al veel om in de etalage te zetten. Naast Hanzestad is Zwolle de 'hoofdstad van de smaak', 'de groenste stad', heeft ze een toppositie in Elseviers ranglijst van Nederlands' economisch sterkste steden en is ze onderwijsstad. Dan is er ook nog de ambitie om 'meest gastvrije binnenstad van het land' te worden. Als je daar nog een merknaam aan toevoegt wordt het wel erg diffuus allemaal." Wat niet wegneemt dat waar Zwolle bij het bedrijfsleven al goed staat aangeschreven men in de rest van Nederland niet altijd een even duidelijk beeld heeft van de stad, beaamt Van Voornveld. Hoe kan de stad nog duidelijker worden neergezet? "Een van de dingen waar wij mee aan de slag willen is de samenwerking met onder andere Noordwest-Overijssel, zeg maar de regio Giethoorn. Toeristen die daar komen, kun je er op attenderen dat Zwolle op een steenworp afstand ligt en andersom kun je in de stad reclame maken voor de regio. Je hebt elkaar hard nodig. Ja ik zie toerisme echt als vrijetijdseconomie. Je kunt wel vinden van niet, maar denk het toerisme maar eens weg. Dan blijft er bijvoorbeeld in het Vechtdal en Giethoorn weinig over als bron van inkomsten." Van Voornveld is er van overtuigd dat welvaart en welzijn in elkaars verlengde liggen. Wat dat betreft beleeft Zwolle volgens hem een nieuwe bloeitijd. Net als zes eeuwen geleden, al blijft Van Voornveld er bij dat het leggen van verbanden ten aanzien van het middeleeuwse Zwolle vooralsnog onmogelijk is. "Dat er een verband zou bestaan tussen de Hanze en de Moderne Devotie vind ik een interessante hypothese. Ik denk dat er een nieuwe vorm van onderzoek voor nodig is om er achter te komen of het klopt."

Afbeelding
Kledingmarkt Basisschool het Stroomdal, opbrengst Red een KIND, 3 en 4 april Nieuws Ingezonden 27 mrt, 17:47
Echtpaar Vegter-Albers 65 jaar getrouwd
Echtpaar Vegter-Albers 65 jaar getrouwd Algemeen 27 mrt, 17:03
Harold van Vilsteren bij de koeien in de stad. Binnenkort maken de dieren dansend de sprong naar de buitenlucht.
Traditionele koeiendans bij biologische melkveehouder Harold van Vilsteren dit keer op tweede paasdag Algemeen 27 mrt, 16:37