Gemeenten bereiden zich samen voor op toename jeugdzorgtaken

(door Bas Wilberink)ZWOLLE - Tien gemeenten uit de regio IJsselland, waaronder Zwolle, hebben donderdag het projectplan ‘Transformatie Jeugdzorg’ gepresenteerd. Daarmee willen zij aangeven hoe volgens hen de zorg voor jeugd er in deze regio vanaf 1 januari 2015 uit moet zien.Dat is namelijk de datum waarop gemeenten, voortvloeiend uit kabinetsplannen, de verantwoordelijkheid krijgen voor de gehele jeugdzorg. Tegelijkertijd krijgen zij waarschijnlijk te maken met een besparing op jeugdzorg van in totaal 450 miljoen euro. Dat is 15 procent minder dan nu. “Onder alle jeugdzorg wordt verstaan alle preventieve taken die al bij de gemeente hoorden”, vertelt initiatiefnemer tot het plan en wethouder Filip van As van de gemeente Zwolle. “Maar straks komen daar ook allerlei taken rondom gesloten jeugdzorg, lichtverstandelijk gehandicapten, GGZ Jeugdzorg, jeugdbescherming en -reclassering bij. De afgelopen jaren was niet duidelijk wat nu wel of niet definitief naar gemeenten zou overgaan. Op dit moment is dat heel duidelijk. Het kabinet zegt: alles.”Wethouder Lidi Kievit van Kampen is als sub-commissielid Jeugdzorg van de Vereniging Nederlandse Gemeenten -die de VNG adviseert bij het overleg met het kabinet over het wetsontwerp- op meerdere fronten betrokken bij de ontwikkelingen. “We zijn met elkaar aan het zoeken. Hoe gaan we dat vormgeven? Want de definitieve wet is er nog niet. We weten dus nog niet precies wat wel en niet mag.”Begin 2011 al begon deze samenwerking tussen gemeenten en de provincie Overijssel, resulterend in onder andere dit projectplan. Het accent daarin ligt ‘op preventieve en lichte ondersteuning die direct toegankelijk is in de directe omgeving’. De basisgedachte is: wat lokaal kan, wordt lokaal gedaan. Van As: “Maar als de jeugdzorg of de kostenefficiency het handiger maken dat op een hogere schaal te doen, gaan we dat regionaal organiseren.”Het uitgangspunt moet volgens de gemeenten steeds zijn: één gezin, één team, één plan. “Je hebt vaak niet alleen met jeugdzorg te maken, in een gezin kunnen meer zaken spelen”, vertelt Van As. Wethouder Kievit: “Een kind kan vaak veel meer geholpen zijn wanneer bijvoorbeeld de vader richting werk wordt geholpen en de moeder misschien ondersteuning van de GGZ krijgt, dan wanneer het kind jeugdzorg krijgt.” Wethouder Gosse Hiemstra van de gemeente Raalte omschrijft het als ‘multi problem-gezinnen’, waar soms wel tot twintig hulpverleners bij betrokken zijn. “Er zijn gevallen bekend waarbij één gezin drie verschillende gezinsvoogden heeft”, aldus Hiemstra. “Elk kind een andere, die ook allemaal weer wat anders afspreken. Dat soort inefficiënte manieren van elkaar tegenwerken moet er uit. Eén persoon moet de regie hebben.” Het mag volgens Van As in de toekomst nooit meer voorkomen dat ‘een hele batterij aan organisaties’ bij een probleemgezin wordt betrokken. “Dat zijn de uitwassen van het huidige systeem, onder meer ook omdat er de verschillende financieringsstromen zijn. Iedere organisatie wordt op een andere manier gefinancierd, dan heb je ook heel andere verantwoordingsmechanismen. Die organisaties moeten zich nu gaan richten op één nieuwe opdrachtgever.”Volgens wethouder Hiemstra willen die organisaties graag samenwerken en meedenken. “Want wij zijn degenen met het geld.” Om die reden is er nauw overleg tussen de gemeente en de bij de jeugdzorg betrokken organisaties, maar ook met onderwijsinstellingen. “Waarom we nu al met elkaar om tafel zitten, is dat we allemaal wel voelen dat het anders zal moeten”, aldus Kievit. “Wij hebben straks gewoon minder geld om uit te geven.”Foto: Bas Wilberink