‘Zwolle moet groeien’, maar willen we dat wel?

(door Erik-Jan Berends) ZWOLLE - Met inspraak in de gemeentelijke politiek gaat iets niet goed. Dat was de gezamenlijke conclusie van Zwolse wijkverenigingen twee jaar geleden tijdens een bijeenkomst georganiseerd door wijkvereniging Berkum. “De vraag is hoe we komen tot een andere manier van inspraak”, aldus Wim Hovestad woordvoerder namens het Platform Zwolse Wijken.

Het platform houdt op dinsdag 8 maart een verkiezingsdebat waarbij onderwerpen als ‘hoe democratisch is Zwolle, hoe groot willen we Zwolle laten worden en de A28 /Lelystad Airport’ centraal staan. Bezoekers zijn welkom op binnenkomst van aanmelding. Aanmelden kan via de site www.zwolsewijken.nl.

Discussie

De aanleiding voor de gezamenlijke bijeenkomst was het concept van de Omgevingsvisie. “Als wijkvereniging Berkum waren we er niet erg blij mee”, zegt Hovestad. “We vroegen ons af wat andere wijkverenigingen daarvan vonden. In wijkcentrum De Weijenbelt hebben we met een flink aantal andere wijkverenigingen een leuke en stevige discussie gehad. Over een aantal onderwerpen denken we verschillend, maar duidelijk werd dat we allen niet tevreden zijn over hoe inspraak in Zwolle verloopt.”

Knooppunt

“Je hoort vaak dat, als er een gesprek volgt met een ambtenaar, je er bijna nooit iets van terugziet in de beleidsstukken”, vervolgt Hovestad zijn verhaal. “Zo is ook geen burger gevraagd hoe de Regio Zwolle wil groeien en hoe de A28 zich moet ontwikkelen. De Spoorzone is enorm vergroot, maar geen Zwollenaar die daarover iets te zeggen heeft gehad. In de basis van de Regionale Energie Strategie (RES) staat veel participatie, maar burgers hebben nul invloed. De A28 wordt een groot knelpunt en de Regio Zwolle moet de vierde economische regio van Nederland worden.”

Gemoedelijkheid 

Hovestad: “Regio Zwolle is geen democratisch orgaan, maar een samenwerkingsverband van 22 gemeenten. Zij stimuleert dat ‘Zwolle fors moet groeien’, maar willen we dat wel? De gemiddelde Zwollenaar wil niet dat Zwolle groeit naar bijvoorbeeld meer dan 200.000 inwoners. Ze willen de gemoedelijkheid bewaren. Burgers zien dat anders dan de burgemeester en de raad. Dat bleek ook duidelijk uit de zienswijzen op de Omgevingsvisie.”

Zorgen

Hovestad heeft de partijen in de Zwolse gemeenteraad gevraagd of ze het belangrijk vinden dat Zwollenaren meebeslissen. “Dat willen ze allemaal, maar in de praktijk gebeurt dat niet voldoende. Wethouder Michiel van Willigen heeft een proces in gang gezet om te komen tot een andere vorm van inspraak, de zogenaamde ‘Doetank’. Het loopt, maar ik maak me er ook zorgen over. De Omgevingswet is weer uitgesteld, maar zit eraan te komen. Daarin wordt de inspraak voor burgers neergelegd bij de initiatiefnemers, bijvoorbeeld projectontwikkelaars. Dat gaat zonder spelregels niet goed komen. Als platform denken we dat we een werkbare set met spelregels nodig hebben. Als initiatiefnemers zich niet aan die spelregels houden, krijgen ze wat ons betreft ook geen vergunning.”

Democratie

Er moet meer democratie komen, is de vaste overtuiging van het Platform Zwolse Wijken. Hovestad: “Maar dat moet je als platform natuurlijk ook weer niet voorschrijven. Dat is iets dat je gezamenlijk moet oppakken. De overheid staat sympathiek tegenover ons initiatief. We zijn ook geen actiegroep maar willen samen optrekken in het creëren van een nieuwe verhouding van burger tot de politiek. De invloed van de gemeenteraad is na het actief worden van de Omgevingsvisie minder en dat baart ons zorgen. De wethouder komt met een Participatienota, maar worstelt er ook mee. De situatie is ontstaan dat een bestuur niet als bestuurder maar als marktkoopman kijkt in plaats van te bepalen ‘welke visie hebben wij voor de stad?’”

Visie

“De visie van de gemeenteraad wordt vaak niet gedragen, anders komen op de voorstellen niet zoveel zienswijzen”, concludeert Hovestad. “Er wordt gewoon te weinig naar inwoners geluisterd. Wij zetten de bewoners centraal. Iedere overheid die haar burgers negeert, gaat problemen met de bevolking krijgen. Een goede inspraak levert minder procedures op. Het lijkt wel alsof bestuurders denken dat ze hun stad of dorp moeten exploiteren. Het is doorgeschoten liberalisering in combinatie met een te groot geloof in marktdenken. De minderheid legt de meerderheid zijn wil op, omdat de meerderheid versnipperd is. Het is een werkwijze waar China jaloers op is. Alsof Nederland Shell is. De overheid trekt te veel naar zich toe en werkt te veel top-down.”
Wijkvereniging Berkum is initiatiefnemer van het platform. Zo’n zeventig procent van de wijken zijn aangesloten. “Een aantal wijken heeft geen wijkvereniging, daarom hebben we korte enquêtes uitgezet die op onze site www.zwolsewijken.nl staan. In ieder geval hopen we op 8 maart de tent vol te hebben”, besluit Hovestad.