De Peperbus gaat na 65 jaar als zelfstandige titel met pensioen
(door Joop de Haan)
ZWOLLE - De Peperbus is voortaan opgenomen in weekblad de Swollenaer en daarmee komt na 65 jaar een einde aan die titel.
Je zou kunnen zeggen dat de Peperbus met pensioen is, na 65 jaar. In 1956 nam Piet van Drielen het initiatief om wekelijks huis-aan-huiskrant de Peperbus bij alle inwoners van Zwolle in de brievenbus te laten vallen. Met succes, want in korte tijd groeide de Peperbus uit tot een medium van en voor alle Zwollenaren. Ruim 65 jaar was de Peperbus een vertrouwde huisvriend.
Voorpagina
Maar terug naar 1956. Piet van Drielen begon toen met het blad. Hij maakte daarvoor samen met Gijs van Keulen als acquisiteur het huis-aan-huis verschijnende 'Zwolle Eén'. Op de voorpagina van de eerste editie van de Peperbus legde hij uit hoe hij aan de naam kwam: 'De stem van de Peperbus die de eeuwen getrotseerd heeft en die stevig wortelt in onze goede Zwolse aarde. En die ons bovendien dag en nacht laat zien hoe laat het is.'
Uitgeverij
In 1981, bij het 25-jarig jubileum, herhaalde Adri van Drielen de woorden van zijn vader op de voorpagina. De krant was in die kwart eeuw uitgegroeid van een eenmanszaak aan huis aan de Bontekoestraat tot een florerende uitgeverij met een bedrijfspand aan de Thomas a Kempisstraat. Adri van Drielen was langzaam in het bedrijf gegroeid. Vanaf 1971 werkte hij als redacteur. De krant groeide in die jaren flink, vanaf 1976 plaatste de gemeente Zwolle de gemeentelijke pagina's de Baliekluiver.
Schandaal
Er kwamen rubrieken in de krant die een begrip werden in de stad. Stadspraat, over de politiek, eerst geschreven door een journalist van de Zwolse Courant die dat anoniem deed. Wat hij niet voor die krant durfde te schrijven, deed hij in de Peperbus. Het was een schandaal toen dat uitkwam en de journalist verliet de stad. Adri van Drielen nam die rubriek over en ging de politiek op een positief kritische manier volgen. PeperPop was nog zo'n rubriek, geschreven door Gijs Dragt, toen student en nu kunstenaar. Ben Zomerdijk schreef over sport, hij was bij leven al een monument in de sportjournalistiek.
Cirkelhoofd
Maar allerbekendste rubriek was 'Het cirkelhoofd van de week'. Op de voorpagina verscheen prominent een foto, gemaakt tijdens een evenement in de stad. Eén bezoeker kreeg van de redactie een cirkel om het hoofd. Met de foto in de hand kon de gelukkige bij tientallen winkels een gratis product ophalen. In de jaren zeventig werd De Peperbus een echt familiebedrijf, Adri werd in 1980 mededirecteur, zijn broer Henny en zus Vera werkten ook voor de krant en waren aandeelhouder. In jubileumjaar 1981 verhuisde het bedrijf naar de Thomas a Kempisstraat. Het bedrijf floreerde en Piet van Drielen bouwde af. Hij overleed in 1991 op 72-jarige leeftijd.
Jubileumkrant
In 1994 werd het bedrijf verkocht aan Wegener. Adri van Drielen vertelt in de jubileumkrant die in 2006 werd gemaakt vanwege het vijftigjarig jubileum dat hij daarvan wakker had gelegen, ook al had hij de overname goed doorgesproken met de familie. Reden voor de verkoop waren de tropenjaren die hij maakte met zestig tot zeventig uur per week. "Hoe lang houd ik dit vol?", vroeg hij zich af.
Hoogtepunt
Daarbij kwam dat de krant op haar hoogtepunt was. "We zagen alles groter worden in medialand, terwijl wij het vooral moesten hebben van de middenstand", zei Adri van Drielen in 2006. "De vijver waarin wij zaten te vissen werd nauwelijks groter. We zaten op een hoogtepunt maar waren te klein om verder te groeien. We wilden een neerwaartse spiraal voorkomen. Wat ook meespeelde is dat wij niet zo puur commercieel waren ingesteld. Een leuk product maken, was veel belangrijker." Na de overname ging het personeel mee naar Wegener, Adri werkte tot zijn pensionering voor de Zwolse redactie van de Zwolse Courant en later de Stentor.
Eindredacteur
De Peperbus viel bij Wegener onder de afdeling met huis-aan-huiskranten. Vanuit Zwolle werden er ruim tien gemaakt voor het gebied van de Zwolse Courant en later de Stentor. Jan van Ommen was hoofdredacteur in Zwolle. Joop de Haan werd in 1996 eindredacteur en meeschrijvend verslaggever van de Peperbus. Dat 'leuke product' vonden ook zij belangrijk.
Kleur
Het uiterlijk van de krant veranderde. Er kwam kleur in de Peperbus en het formaat is in 2006 veranderd van broadsheet naar tabloidformaat. De oplage groeide mee met de stad. Wat bleef was de gedrevenheid van de advertentieacquisitie en de redactie om wekelijks een maatschappelijk betrokken krant te maken waarin elke Zwollenaar iets van zijn of haar gading kan vinden.
Rubrieken
Er kwamen nieuwe vaste rubrieken. In het stadhuis werd eind jaren negentig en het begin van deze eeuw Jerommeke gevreesd. In vlijmscherpe columns liet de schrijver weten waar hij het niet mee eens was. Maar niet alleen wethouders kregen er van langs, eigenlijk iedereen in de stad die in zijn ogen een schrobbering verdiende. De hoofdredactie dronk in die tijd vele kopjes koffie bij slachtoffers om plooien glad te strijken. Wie Jerommeke was? Het is zolang een goed bewaard geheim gebleven dat zijn naam hier noemen ongepast is.
Profspektakel
Minke Kraijer schreef nog zo'n ankerpunt in de Peperbus: Zwolse Proat. Van 2000 tot 2017 verscheen haar populaire rubriek in dialect, over het Zwols, maar ook haar leven en de vaak terugkerende Ome Jan. Recenter, sinds 2012, is de column 'Van de tribune' waarin Anton Cramer met vaardige pen beschrijft hoe het is om supporter te zijn van PEC Zwolle. Hoofdredacteur Jan van Ommen voegde nog iets toe: Het Peperbus Profspektakel. Van 1999 tot en met 2009 raasden begin augustus wielrenners die naam hadden gemaakt in de Tour de France door de binnenstad van Zwolle. Mario Chipollini won in Zwolle, Michael Boogerd zelfs drie keer.
Informatie
In de krant zelf vonden maatschappelijke organisaties een plek, de Milieuraad, SportService Zwolle, Stichting Welzijn Ouderen (nu WijZ), de Vrijwilligerscentrale (nu ZwolleDoet), maar ook alle stadsdichters schreven maandelijks een gedicht voor de Peperbus. "Dat was een heel bewuste keuze", zegt eindredacteur Joop de Haan. "De krant, en later ook de website, zijn plekken waar mensen in de stad hun informatie en nieuws kunnen vinden. Maar het zijn ook plekken waar maatschappelijke organisaties hun informatie kunnen uitwisselen. Het paste ook in de redactionele doelstelling om voor iedereen iets lezenswaardigs te bieden te hebben."
Toekomst
Overnames zijn in de krantenwereld van alle tijden. In 2016 werd Wegener overgenomen door de Persgroep, nu DPG Media, een internationale uitgeverij. In het voorjaar van 2021 besloot de concernleiding om alle huis-aan-huiskranten te verkopen. “Wij denken dat de huis-aan-huiskranten de beste toekomst tegemoet zien bij partijen die zich volledig richten op dit product”, zei Jan van Dun, algemeen directeur local media van DPG Media.
Aandacht
De huis-aanhuiskranten werden verkocht aan uitgeverijen die de kranten de aandacht kunnen geven die ze verdienen. De Peperbus werd verkocht aan BrugMedia die de titel integreert in weekblad de Swollenaer. Eindredacteur Joop de Haan verhuist mee. Veel veranderingen, maar het doel is nog hetzelfde: 'een leuk product maken'. Dat is de afgelopen jaren gelukt. De eerste stadsdichter van Zwolle, Paul Gellings, wijdde in 2006 in de vijftigjarige jubileumkrant een gedicht aan de Peperbus. Dat eindigde zo:
Je hoort die stem tegen je praten -
meer dan alleen een advertentieblad!
Je hoort het stromen van de straten
en de kalme hartslag van de stad.