In het harnas sterven
Als je in het harnas sterft dan ga je in de strijd ten onder. Ridders droegen harnassen en velen wilden graag in het harnas sterven. De overgang van maliënkolder op metalen platen begon omstreeks 1220 toen metalen platen werden toegevoegd bij de knieën .
Tegen het midden van de 14de eeuw waren de armen, het hoofd en de verschillende lichaamsdelen beschermd door metalen platen. In het begin van de 15de eeuw werden de laatste platen toegevoegd en was het gehele lichaam met metaal bedekt.
Riemen
Om de beweeglijkheid van het lichaam te bevorderen, werden de lichaamsplaten gemaakt in delen die met elkaar werden verbonden met leren riemen. Dit maakte het mogelijk dat de stukken over elkaar konden glijden zonder dat er gevaarlijke openingen ontstonden, waardoor een zwaard kon worden gestoken. Gedurende de 16de eeuw bereikte het vakmanschap van de harnasfabrikanten zijn hoogtepunt. Een harnas woog niet minder dan 30 tot 35 kilo.
Collectie Overijssel bewaart nog een fraai portret van een man in een harnas met hoge kraag en rok. Het is een portret van Georg Schenck van Toutenburg (1480-1540). Dit was een Duitse edelman die carrière maakte in het bisdom Utrecht en uiteindelijk stadhouder werd van Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel. Schenck bouwde het kasteel de Toutenburg in Vollenhove, waar hij was benoemd als schout. In 1531 werd hij toegelaten tot de Orde van het Gulden Vlies. Dat is een exclusieve ridderorde die nog altijd bestaat en is ingesteld door Filips de Goede, hertog van Bourgondië.
Op het portret draagt hij over het harnas een ketting met een ram, het ordeteken van het Gulden Vlies. In zijn rechterhand draagt Georg een stadhoudersbaton en zijn linkerhand rust op zijn helm die op tafel staat. Het portret wordt toegeschreven aan de Kamper schilder Ernst Mahler die werkzaam was tussen 1528 en 1558. Dit werk is waarschijnlijk een kopie van een schilderij uit 1540, het jaar waarin Georg stierf als gevolg van een schotwond die hij opliep tijdens een gevecht bij Genemuiden.
Het werk heeft een bruine lijst en is één van de oudst bewaard gebleven Overijsselse portretten.
Girbe Buist
Buistbelevingsprojecten.nl