Afbeelding
Foto: Collectie Overijssel/Collectie VORG

Een lijk in de kast

Een lijk in de kast is volgens het van Van Dale Groot Uitdrukkingswoordenboek een onvermoede schadepost, tegenvaller of netelige kwestie, die plotseling opduikt. De uitdrukking wordt veel in de politiek gebruikt en heeft dan vaak betrekking op kwesties, die de vorige bewindspersoon verborgen heeft gehouden en waarmee zijn opvolger op een ongelegen moment geconfronteerd wordt. Ook in het bedrijfsleven kan er sprake zijn van lijken in de kast, bijvoorbeeld bij bedrijfsovernames.

De uitdrukking is ontleend aan de Engelse zegswijze “a skeleton in the cupboard of closet”. Deze zegswijze is ontstaan in de 19de eeuw en betekent dat je geheimen hebt, die je niet aan de gemeenschap bekend wil maken.

De collectie Overijssel bewaart wel een heel apart lijk in de kast: een 2500 jaar oude Egyptische mummie. Volgens een artikel in de Stentor zijn er twee theorieën over hoe de mummie in het Zwolse museum terecht is gekomen. Volgens de ene theorie is hij uit Egypte meegenomen door de Zwolse dominee van Zenden en later geschonken aan het museum.

Volgens een andere theorie was baron Willem van Knobelsdorff uit Wijhe hiervoor verantwoordelijk. Tot 1955 was de mummie van Zwolle een groot mysterie. Men vroeg zich zelfs af of het geen nepmummie was. Daarom besloot de toenmalige directeur van het museum om röntgenfoto’s van het ingezwachtelde lijk te laten maken in het Sophiaziekenhuis.

Uit die foto’s blijkt dat het om een echte mummie gaat met mannelijke kenmerken, maar onder de linnen doeken blijkt het een ratje toe te zijn. Een deels verdwenen bovenkaak, bovenbeenbotten ,die in de borstholte liggen, een verdwenen bekken en als klapstuk vier benen zonder voeten.

Een mogelijke verklaring voor de extra benen is dat de mummie in een tombe met meer lichamen heeft gelegen. Nadat grafrovers nogal te keer waren gegaan in hun zoektocht naar sieraden, heeft men in de oudheid de mummie proberen te restaureren. Bij het opnieuw inwikkelen van het skelet is waarschijnlijk een fout gemaakt en zouden twee extra benen zijn toegevoegd.

Uit later onderzoek blijkt dat de mummie inderdaad 2500 jaar oud is en van adellijke afkomst is. De mummie is een paar keer geëxposeerd in het stedelijk museum en was toen een echte kaskraker. De mummie blijft in Zwolle, maar achter de schermen. De mummie zal geen onderdeel uitmaken van de vaste presentatie van het nieuwe stadsmuseum ANNO. 

Girbe Buist
www.buistbelevingsprojecten.nl