Platina Shpritz.
Platina Shpritz. Foto: Jan Jaap van Dijk

Tot het gaatje gaan

Als je tot het gaatje gaat ga je tot het uiterste tot je erbij neervalt of volhard je hardnekkig in iets.

Volgens de website “etymologiewiki” is deze uitdrukking afkomstig van het nummer “Doorgaan” van André van Duin uit 1975, een persiflage op het gelijknamige nummer van Ramses Shaffy.

Bij Shaffy eindigen de coupletten in “we zullen doorgaan/ tot we samen zijn”. Van Duin varieerde hierop met oa “we zullen doorgaan/tot we aan het gaatje zijn”.

Half Nederland schoot in de lach toen Avro’s Toppop een videoclip van de parodie uitzond. Staande in de branding bij Egmond aan Zee brulde van Duin, verkleed als dirigent, zijn onzin in de microfoon.

Welk gaatje bedoelde André van Duin? Dat is voor iemand, die in zijn leven alleen digitale muziek heeft geluisterd misschien een raadsel. Maar in de jaren zeventig draaiden we nog grammofoonplaten. De naald van de platenspeler beweegt van buiten naar binnen over de plaat. En daarbinnen, daar zit het gaatje. Je gebruikte hem om de plaat op de speler te plaatsen. Komt de naald in de buurt van het gaatje, dan is het liedje afgelopen.

Een Zwolse artiest, die in de zeventiger jaren twee zeer succesvolle grammofoonplaten uitbracht was Herman Brood. Op 19 mei 1978 verscheen 'Shpritz', het tweede album van Herman Brood & His Wild Romance. De opnamen van dit album vonden plaats in de Relight Studio’s in Hilvarenbeek, één van de eerste studio’s ter wereld, die de beschikking had over een 24 sporen recorder. De plaat was binnen een week opgenomen. Dit album betekende de doorbraak voor Brood in Nederland.

De populariteit was ongekend en voor het album werd een gouden en platina plaat uitgereikt.

De eerste single van het Album 'Saturday Night' was eigenlijk helemaal niet succesvol, maar wordt nu gezien als één van de allerbeste nummers uit de Nederlandse popgeschiedenis. In hetzelfde jaar(1978) bracht Brood nog een album uit: livealbum 'Cha Cha'. Het kwam uit aan het einde van het jaar. De eerste keer dat het in de albumlijsten verscheen was in de eerste weken van januari 1979. De eerste plaat werd uitgereikt aan de meesterkraker Aage M. in de gevangenis van Leeuwarden. Voor dit album werd ook een gouden en platina plaat uitgereikt.

In het Herman Brood museum aan de Blijmarkt kun je gouden en platina platen van Brood nog bewonderen en beluisteren.

Girbe Buist

www.buistbelevingsprojecten.nl