Margje Fiks en Henk Vreekamp.
Margje Fiks en Henk Vreekamp. Eigen foto

Streekverhalen uit Overijssel door Zwolse stichting verbeeld

(door Annelies Kalisvaart)

ZWOLLE -  "Als je naar een landschap kijkt en je praat met mensen die er lang wonen, dan heb je een verhaal", aldus Wim Eikelboom uit Zwolle, voorzitter van stichting Onder de Boompjes. De missie van de stichting is meer waardering voor streekeigen verhalen in Overijssel. Het vertellen van verhalen kan in de vorm van muziek, een film of wandelend op de plek waar het zich afspeelt. 

De stichting wil graag verhalen met een plus. "Het verhaal moet gaan leven en dat kan het beste op de plek waar het verhaal is ontstaan, is onze ervaring", vertelt Wim Eikelboom. 

'Oerijssel Winterwende'

Daarom werd er in december gekozen om de docufilm 'Oerijssel Winterwende' te vertonen op de deel van een oude boerderij op Landgoed Buckhorst in Zalk. "Het is een oeroude plek langs de IJssel waar in de Middeleeuwen een roofridderkasteel stond. Buckhorst heeft iets magisch en dat sluit naadloos aan op de film. Een heel toepasselijke locatie", aldus de voorzitter van Onder de Boompjes. "De plek waar je een verhaal tot je neemt, is bepalend hoe je het verhaal beleeft als bezoeker." 

Geboortegrond

Hoofdpersoon in de Oerijssel-films is radio- en tv-maker Margje Fikse. Zij groeide op in Hattem, verhuisde naar Amsterdam en besloot terug te keren naar haar geboortegrond langs de IJssel. Daar gaat ze op ontdekkingstocht naar het diepere volksgeloof in Oost-Nederland, samen met Henk Vreekamp, de predikant die kort na het gereedkomen van de film in 2016 overleed. 

Winterwende viel op 21 december, dus de vertoning in Zalk was op een toepasselijk moment, legt Wim Eikelboom uit. "Vanouds wordt dit gevierd als feest van de terugkeer van het licht. Het gaat over wat de Saksen vroeger het Joelfeest noemden. En over de wintersage van Derk met de Beer."

Louis van Gaal

De films van de stichting Onder de Boompjes zijn gemaakt door Geertjan Lassche, filmmaker en nu befaamd door de Louis van Gaal documentaire. 

Stichting Onder de Boompjes open staat voor mensen die een goed Overijssels verhaal hebben dat ze graag verteld willen zien

"Hij staat gerand voor kwaliteit en dat is ook wat de stichting beoogd: kwalitatief goede films over cultuurhistorie in Overijssel", aldus Eikelboom. "Er ligt bij Lassche materiaal op de plank over de rietsnijders en het verhaal van deze cultuur. Mogelijk brengt Onder de Boompjes hierover nog een film uit."

Verhalenwandelingen

Afgelopen jaren organiseerde Onder de Boompjes verhalenwandelingen rond Rouveen. "We zouden dit ook graag doen rond de Agnietenberg in Zwolle, want daar liggen de verhalen in het landschap voor het oprapen", vertelt Eikelboom. "Van Haersterveer, rivierduinen van de Vecht, het verdwenen klooster tot eikenhakhout."
Er leven ook ideeën om iets rond de IJssel en muziek te doen. "De combinatie van liederen en verhalen aan de oever van de rivier, is een prachtige manier om cultuurhistorie tot leven te brengen."

Thomas a Kempis

Soms komen plannen niet tot wasdom. Zo is er gebroed op een idee om het verhaal van Thomas a Kempis te vertellen in een vorm van buitentheater bij de kerk in Windesheim, het restant van het kloostercomplex van de Moderne Devotie. "Dat is niet goed gelukt. Het leven van deze bekende kloosterling had te weinig kleur. Het was een keurige man. Voor een goed verhaal heb je altijd een dosis spanning nodig of een scherp randje waardoor mensen gaan nadenken hoe dit zou aflopen. Maar dit was bij Thomas a Kempis niet het geval. Het bleef te braaf waardoor het nog niet van de grond gekomen is." 

Goed verhaal

Eikelboom geeft aan dat stichting Onder de Boompjes open staat voor mensen die een goed Overijssels verhaal hebben dat ze graag verbeeld of verteld willen zien. "Suggesties zijn van harte welkom. Zo is ook onze film ontstaan over Molukkers die woonden in Kamp Conrad in Rouveen: Vreemdelingen en bijwoners, is de titel. Het gaat over hoe de lokale bevolking en de nieuwkomers met elkaar samen leefden."

Stichting Sous les Arbres richt zich op het maken van (multi-)mediaproducties omtrent regionaal cultureel erfgoed, in de vorm van film(documentaires), theater, muziek, geluid en geschreven woord. Meer informatie: souslesarbres.nl