Onder auspiciën van
Als je iets onder auspiciën van iemand doet dan doe je iets onder toezicht of leiding van een ander. Deze zegswijze gaat terug op de Romeinse tijd. 'Aus' is een vervorming van het Latijnse 'avis', wat vogel betekent. 'Spiciën' komt van het Latijns werkwoord 'spicere', wat kijken of zien betekent. Auspicium betekent daarom zoiets als 'vogelschouw'.
Vogelschouw
In het Romeinse Rijk waren vogelkijkers actief, die door het grondig bestuderen van vogels de toekomst voorspelden. De vogelkijkers waren meestal priesters, die keken hoe vogels door de lucht vlogen. Het vliegpatroon en de snelheid van de vogels zouden iets zeggen over de toekomst. Via een auspicium (vogelschouw) konden deze zogenaamde auguren de wil van de goden achterhalen. Mensen, die wilden weten wat hen te wachten stond, betaalden de auguren geld en kregen dan iets te horen over wat de goden van plan waren. Later verschoof de betekenis van auspicium van voorteken naar opperbevel, omdat alleen hoogwaardigheidsbekleders het recht hadden om een auspicium te organiseren. Hieruit is de huidige betekenis van 'onder auspiciën' ontstaan. Wie onder auspiciën staat van een andere persoon, staat dan onder diens toezicht of leiding.
Dierenorakels
Hoewel door de invloed van de kerk de officiële auguren en de vogelschouw (auspicium) algauw verdwenen, bleven dierenorakel nog lang voortleven in het Europese volksgeloof. Het slachten van bijvoorbeeld een stier of een everzwijn, kon een goede gelegenheid zijn om de toekomst te voorspellen. Van het oude Ierse stierenfeest beweerde men dat sommigen stierenvlees aten en stierenbloed dronken, waarna ze gingen slapen op een stierenvel, waardoor ze over de toekomstige koning zouden dromen. Tot in het begin van de twintigste eeuw bestond volgens het 'Compendium van dieren als dragers van cultuur' het gebruik om aan koeien, paarden en bijen de eigenschap toe te schrijven om de dood van de heer des huizes aan te kondigen. Men geloofde dat deze dieren geesten konden zien en dat zij een naderende dood konden aanvoelen. Ze werden dan onrustig en huilden. Het geloof in de voorspellende kracht van dieren uitte zich ook in talrijke Griekse en Romeinse sagen. Bij de Germanen golden in het bijzonder de wolf en de raaf als boodschappers van de goden, maar ook de beer, het hert en de hinde.
Girbe Buist
buistg@ziggo.nl