Tompoes
Een tompoes is een wafelvormig gebakje. Het is rechthoekig en bestaat uit twee lagen bladerdeeg met daartussen gele room. Bovenop zit meestal roze glazuur. Het gebakje ontleent zijn naam aan Tom Pouce, de Franse naam voor de Amerikaanse artiest 'generaal' Tom Thumb (1838-1883).
Topattractie
Tom Thumb was de topattractie van de Amerikaanse showman Phineas Taylor Barnum. Tom Thumb heette eigenlijk Charles Sherwood Stratton en werd geboren op 4 januari 1838 in Bridgeport, Connecticut. De overige familieleden hadden een normaal postuur, maar Charles stopte met groeien toen hij zes maanden oud was. Als tiener woog hij zeven kilo bij een lengte van 63,5 centimeter. Later groeide hij uit tot 1, 01 meter. Zijn gewicht nam uiteindelijk toe tot ruim eenendertig kilo. Hij werd op 4-jarige leeftijd ontdekt door Barnum. Deze had in New York het zogenaamde museum voor curiositeiten. Barnum leerde het jongetje dansen, zingen en voordragen en stelde hem tentoon in zijn museum als 'generaal' Tom Thumb. De Fransen vertaalden Tom Thumb na kennismaking met Charles Stratton als Tom Pouce.
Gebakje
Tom Thumb bezocht Europa vier keer. De eerste keer tussen januari 1844 en februari 1847 maakte hij furore in Londen, Parijs, Madrid en Brussel. De tweede keer, van begin 1857 tot einde 1859 deed hij ook Nederland aan. Veel wijst erop dat een banketbakker in Amsterdam hem toen met het gebakje zijn eer heeft betuigd. Deze banketbakker zou de eerste tompouce hebben gemaakt en noemde het kleine gebakje naar de kleine Tom Thumb, maar dan wel in het Frans Tompouce. Stratton zou het grootste gedeelte van zijn leven blijven rondreizen. Hij leefde er in zijn laatste levensjaren flink op los. Hij cultiveerde een voorkeur voor dure sigaren en nog duurdere paarden en jachten. Hij stierf plotseling op 15 juli 1883 aan een beroerte, 45 jaar oud.
De Dikke van Dale geeft een alternatieve verklaring voor de naam tompouce in de betekenis van gebakje. Volgens deze verklaring is het gebakje zo genoemd omdat het kruimeldeeg onvermijdelijk kruimelt als je het opeet.. Dat kruimelen deed denken aan het sprookje van Klein Duimpje. Die strooide immers kruimels om de weg naar huis terug te kunnen vinden. Dat zou betekenen dat men in Nederland (ten onrechte) van uitging dat Tom Pouce dezelfde figuur was als Klein Duimpje.
Girbe Buist
www.buistbelevingsprojecten.nl