Afbeelding

Zwolse wil het taboe omtrent armoede doorbreken met project op scholen

· leestijd 2 minuten Algemeen

ZWOLLE - Over armoede is zo veel geschreven dat de berg aan informatie bijna niet is te overzien. Diede Bongertman, die in haar jeugd zelf ervoer wat armoede is, vond zichzelf echter niet terug in de statistieken. Onder de berg feiten ligt een werkelijkheid die zich minder makkelijk laat definiëren. We kunnen daar volgens Diede echter beter zicht op krijgen als we het taboe, het zwijgen, doorbreken. De oud-ArtEZ-studente hoopt de kennis die ze opdeed tijdens haar afstuderen in te brengen in de Zwolse samenleving.

Samen met nog een ervaringsdeskundige en een armoederegisseur maakt Diede nu deel uit van een team binnen de gemeente Zwolle dat onderzoekt hoe het thema armoede bespreekbaar kan worden gemaakt binnen het onderwijs.

Experiment

Voor Diede is dat bekend terrein, omdat ze zelf met armoede kennismaakte in haar schooltijd. “Maar” zo zegt ze, “je moet er bij een experiment vanuit gaan dat het meerdere kanten op kan. Misschien ontdekken we wel dat we het beter op een andere manier kunnen aanpakken.” Feit is evenwel dat de basis van armoede niet zelden in de jeugd wordt gelegd, of zichtbaar is.

Wat betreft het laatste: Denk aan het kind dat een aantal keren zonder eten op school komt of niet aan leuke dingen kan meedoen. Dat ieder kind naar school gaat, maakt de school eveneens een logische plek om armoede te signaleren. Het onderwerp kaart je niet even aan op het schoolplein. “Dat is te confronterend”, aldus Diede. En als je het gesprek aangaat, doe je dat op basis van gelijkwaardigheid. Daarbij is het volgens Diede goed om op te merken dat armoede tot op zekere hoogte relatief is. “Sommige mensen hebben niet zo’n hoog inkomen, maar ervaren dat niet als een probleem. Anderen verdienen meer en komen toch niet rond. Armoede draait om de keuzes die je wel of niet meer kunt maken.” Diede leerde veel mensen kennen tijdens haar stage bij The Beach in Amsterdam Nieuw-West. Een interessant maar ook kwetsbaar stadsdeel van Amsterdam. De kennis die ze daar opdeed, heeft ze als student van Hogeschool voor de Kunsten ArtEZ meegenomen met als doel om armoede zo een gezicht te geven. Ze liet bezoekers deelnemen aan haar afstudeerproject door hen een kaartje te laten trekken zoals je die vroeger had bij de bakker. Met grote letters erop, alsof je letterlijk en figuurlijk een stempel meekrijgt. Op elk kaartje staat een tegenvaller, klein of groot, variërend van een kapotte wasmachine tot ontslag. Met daarbij de vraag: ‘Hoe ga je hier nu mee om?’ Diede: “Ik heb de situatie daarbij omgedraaid door uit te gaan van iemand die niet arm is, maar plots met een tegenvaller te maken krijgt. Dat kan ons allemaal overkomen en is vervelend. Zeker als je krap zit.” Dat armoede soms maar twee stappen van ons verwijderd is, maakte Diede dus zelf mee. Na de scheiding van haar ouders bleek de impact daarvan ook financieel groot.

Foto slaapkamer

“Ik laat vaak een foto zien van mijn slaapkamer uit die tijd. Je kunt denken dat het gewoon een ‘sobere kamer’ is. Maar het leven uit dozen was niet mijn keuze. Overigens denk je daar als kind lang niet altijd over na en is het gewoon de realiteit dat je niet op vakantie gaat.” Door het onderwerp op scholen bespreekbaar te maken, kan je het zwijgen doorbreken en het probleem veel beter aanpakken, denkt Diede. “Ik heb gemerkt dat het helpt om er open over te zijn.”