Boek boerderijen Westenholte wordt een mozaïek van kleine herinneringen
· leestijd 2 minuten Algemeen
WESTENHOLTE – Thomas Kamphuis werkt aan een boek over oude (woon)boerderijen in en om Westenholte. Nieuwsgierig naar hoe het leven was in tijden van weleer heeft hij al een aantal bewoners, oud-bewoners en nakomelingen van Westenholtenaren geïnterviewd. Het wordt een echt beeldboek over herinneringen aan het alledaagse, waarbij gewone voorwerpen soms van grote betekenis blijken en het nodige losmaken.
Kamphuis heeft althans ervaren dat als je mensen vraagt een voorwerp te noemen dat voor hen emotionele waarde heeft de rest van het verhaal vaak als vanzelf volgt. Dat verhaal gaat dus over boerderijen en het leven daar. “Ik heb altijd een heel brede interesse gehad in historie. Variërend van de Vikingen, mijn grote passie, tot lokale geschiedenis”, begint Kamphuis zijn verhaal. Boerderijen hebben eveneens altijd zijn interesse gehad. Een voorliefde die nog eens extra werd gevoed nadat de geboren Hagenaar naar Zwolle verhuisde.
Kamphuis houdt van de natuur en de rust die in Overijssel nog te vinden is. De mensen fascineren hem eveneens. “De mensen met wie ik tot nu toe heb gesproken in het kader van mijn boek vinden het allemaal mooi dat er een boek komt. Waar de één meteen enthousiast reageerde, moest ik bij de ander echter even het vertrouwen winnen.”
Kamphuis koos er doelbewust voor om via nu nog levende mensen aan informatie te komen. “In het Historisch Centrum Overijssel is het nodige te vinden. Door je tot geschreven bronnen te beperken creëer je echter een papieren werkelijkheid. Ik wil via onder meer de oudere generatie kijken hoe ver ik kan teruggaan in de tijd met verhalen van ooggetuigen.” En dat is best ver weet Kamphuis inmiddels. Zo stuitte hij totaal onverwachts op een nazaat van een vrouw die als heel klein meisje een steen legde van een boerderij in de negentiende eeuw.
De verhalen die Kamphuis tot nu toe optekende gaan over de magie van het kleine. Zoals het tableau met tinnen lepels dat oma gebruikte om oliebollen op te dienen. Het gereedschap waarmee de zeis weer scherp werd gemaakt. De beschilderde melkbus waarop de boerderij prijkt. Tussen al die voorwerpen door ontstaat eveneens een tijdsbeeld. Eentje die het midden houdt tussen nostalgie en een leven dat ons is ontglipt. Want we moeten er niet aan denken als sneeuw of storm onze elektra platleggen. Tegelijkertijd verlangen we er wel eens naar dat de storm van sociale media even gaat liggen.
Rijk waren de boeren in Westenholte en omgeving dikwijls niet constateert Kamphuis. Dat wil zeggen dat de boerderijen die hij onder de loep nam in de periode van net voor en na de oorlog een veestapel hadden – als je dat woord als zou moeten gebruiken – van zeven, negen of hooguit vijftien koeien. Wellicht dat menig boer er om die reden werk bij had. Een van de boeren in het boek heeft bijvoorbeeld dertig jaar voor de klompenfabriek gewerkt. Als jongen verloor hij tijdens werk met zijn vader een paar vingers. Kamphuis: “Hij vertelde het als het ware tussen neus en lippen door. Zonder enige vorm van bitterheid.” De schrijver heeft sowieso het idee dat deze oudere generatie omging met tegenslag op een manier waar wij vandaag de dag misschien wel van kunnen leren. “Het leven was eenvoudiger, maar ook harder en minder veilig. Toch heb ik het idee dat men veel sneller tevreden was. Er werd veel minder gemekkerd.”
Opvallend is verder dat het geloof voor veel mensen in Westenholte en Spoolde een belangrijke rol speelde. Of dat ook geldt voor bijgeloof is een vraag die Kamphuis bezighoudt. “Er zijn bij boerderijen soms nog elementen en symbolen te vinden die er zouden zijn om het kwaad buiten te houden. Ik ben benieuwd of bewoners van boerderijen daar besef van hebben en of het voor henzelf überhaupt nog van betekenis is.”
(Oud)bewoners van boerderijen die ook hun verhaal willen delen met Kamphuis kunnen contact met hem opnemen. Kamphuis is bereikbaar per e-mail: tom.kamphuis@casema.nl. Je kunt ook bij hem langsgaan. Kamphuis woont aan de Pepermuntweg 9 in Westenholte.
