Nieuw boek 'Pioniers in optiek' verhaalt over 125-jarige historie aan de Vispoortenplas
· leestijd 2 minuten Algemeen(door Christiaan Schutte) BINNENSTAD – jochem, voor ogen is met 125 jaar de oudste optiekzaak van Zwolle. Als je dan ook nog eens aldoor op dezelfde plek zit, heb je veel tijd gehad om wortel te schieten. En toch is de enige constante ‘verandering’. Of nog beter geformuleerd: de wil om voorop te blijven lopen. Waarmee de titel van het jubileumboek ‘Pioniers in Optiek’ is verklaard.
Het verhaal erachter is echter een stuk veelomvattender. De auteur van het boek is Erik-Jan Berends, tevens eindredacteur van deze krant. Hij leerde zijn eigen stad nog weer beter kennen door een duik in de archieven.
Eerst toch nog maar over de titel. Vanwaar ‘pioniers’?
“Albert Jan Bosch, de oprichter, was eerst horlogemaker. Dat was een vak met aanzien. Het vak van opticien daarentegen niet. Hij kreeg zelfs de nogal extreme reactie: ‘Ben je nu ook brillenjood geworden?!’Het was niet de meest voor de hand liggende overstap en toch waagde hij de gok omdat dit was wat hij wilde.”
En waar blijkt die progressieve inslag verder uit?
“Zijn opvolger Machiel Bosch was technisch een heel kundig man. Van het onderstel van een trapnaaimachine maakte hij een slijpmachine voor brillen. Later zie je dat de zaak, we hebben het dan over de jaren zeventig van de vorige eeuw als Jochem van Zanten het bedrijf overneemt, vooroploopt als het gaat om automatisering. Ook spelen ze als een van de eersten in op het kantelende beeld van de bril puur als hulpmiddel tot de bril als een stijlicoon bij uitstek.”
Hoe is het vandaag de dag gesteld met die vernieuwingsdrang?
“Momenteel zie je dat Arie van Vliet en zijn vrouw Annette van Vliet - van Zanten zich onderscheiden door met de oprichting van Oogzorgcentrum Zwolle aan het Aplein heel nadrukkelijk de rol van optometrist op te pakken. Een optometrist is meer dan een opticien, iemand die medische kennis heeft van ogen. De optometrist is een kostenbesparende schakel tussen huisarts en oogarts. Voor klanten en zorgverzekeraars is dat een interessante ontwikkeling. De huidige eigenaren lopen in die ontwikkeling in Nederland voorop.” Het pionieren is een rode draad, maar het Zwolse DNA is dat volgens Berends ook. Er bleek verrassend veel mooi historisch beeldmateriaal voor handen en in een enkel geval hielp de ‘voorzienigheid een beetje’.
Je kwam toevalligerwijs aan uniek beeldmateriaal. Vertel.
“Op een groepsreis in Oostenrijk ontmoette ik een vrouw die vertelde dat haar grootouders uit Zwolle kwamen. Toen ze vertelde dat ze een kleindochter is van Machiel Bosch dacht ik: ‘Dat kan niet waar zijn!’ Hoe groot is nu de kans dat je op vakantie in een ander land familie tegenkomt van een van de hoofdrolspelers uit jouw boek? Via haar heb ik foto’s gekregen die van een uitstekende kwaliteit zijn.”
Dat laatste was dan weer allerminst toeval. Machiel Bosch liet voor zijn pensionering namelijk een vakfotograaf komen die foto’s maakte. De zwartwit-foto’s geven een inkijkje bij een opticien uit lang vervlogen tijden. In zijn zoektocht stuitte Berends eveneens op foto’s en informatie over het omringende deel van de binnenstad. Een locatie waar, op zijn zachts gezegd, veel is veranderd. Een boek als dit draagt er, aldus de Zwolse auteur en journalist, aan bij dat dit oude materiaal niet in een schoenendoos verdwijnt of erger: wordt weggegooid.
Het boek ‘Pioniers in Optiek – 125 jaar optiek aan de Vispoortenplas’, zoals het voluit heet, is te koop bij Waanders In de Broeren. Het kost 14,95 euro.
