Zwolse traumachirurg Van der Sluis promoveert in Groningen op kankeronderzoek

(door Erik-Jan Berends)

ZWOLLE/GRONINGEN – De Zwolse traumachirurg Fabian van der Sluis is vorige week woensdag in Groningen gepromoveerd op onderzoek naar het inschatten van risico’s rondom operaties bij kanker van het laatste deel van de darm.

Geboren en getogen in Hattem, ging Van der Sluis naar Rotterdam om geneeskunde te studeren. Na de opleiding tot basisarts werd hij verder opgeleid tot traumachirurg in het UMCG te Groningen en in de Isala klinieken. Inmiddels woont hij met zijn gezin vijf jaar in Zwolle waar hij sinds anderhalf jaar actief is als traumachirurg in ziekenhuis Isala. In deze functie behandelt hij vooral patiënten met botbreuken en andere letsels na een ongeval.

Operatie

In zijn promotieonderzoek onderzocht Van der Sluis hoe de uitkomsten rondom de behandeling van darmkanker kunnen worden voorspeld. Daar waar vroeger de enige vorm van behandeling bestond uit een grote operatie zijn tegenwoordig een scala aan behandelingen mogelijk. Hierbij kan gedacht worden aan het voor behandelen met radiotherapie al dan niet in combinatie met chemotherapie. Eén van de effecten van een dergelijke ‘voor’ behandeling kan zijn dat de kanker krimpt of zelfs volledig verdwijnt. Dit kan ertoe lijden dat in sommige gevallen kan worden volstaan met een kleinere, minder invaliderende, operatie. Soms kan zelf worden volstaan met een afwachtend beleid waarbij de patiënt nauwgezet poliklinisch wordt vervolgd. Om hierin een goede keuze te maken is het van belang de risico’s van de verschillende behandelingen tegen elkaar af te wegen. In het proefschrift van Van der Sluis wordt een aantal van deze risico’s bestudeerd en beschrijft hij welke factoren deze risico’s bepalen en beïnvloeden.

Weefselonderzoek

Van der Sluis heeft voor zijn onderzoek gebruik gemaakt van een landelijke database waaraan alle ziekenhuizen in Nederland bijdragen. “Ik heb bijvoorbeeld gekeken naar mensen met kanker van de endeldarm (laatste deel van de darm) die én een chirurgische operatie hebben gehad én voorafgaand hieraan zijn behandeld met chemo- en radiotherapie. In de database heb ik gekeken naar de uitslagen van het weefselonderzoek na de operatie. Daaruit bleek dat bij 15 procent van de mensen die chemo- en radiotherapie hebben gehad geen kankercellen terug te vinden waren in het verwijderde stuk darm. Vervolgens heb ik gekeken hoe we deze patiënten vóór de operatie beter kunnen herkennen. Na analyse van de gegevens uit de database bleken tumorgrootte, de aanwezigheid van uitzaaiingen, de afstand tot de anus en de kwaadaardigheid belangrijke voorspellers te zijn van het effect van de zogenaamde ‘voor’ behandeling. Dat is één van de belangrijkste bevindingen uit mijn proefschrift.”

Complicatie

Op basis van analyses gedaan in dezelfde database met achtduizend patiënten kwam hij ook tot de conclusie dat mensen met een heel goede respons op de ‘voor’ behandeling een grotere kans lijken te hebben op het ontwikkelen van een naadlekkage. Dit is een complicatie die optreedt als na het verwijderen van het stuk ‘zieke’ darm en naadje wordt aangelegd tussen het aanvoerende en afvoerende deel van darm wat vervolgens gaat lekken. Hierbij kan dan ontlasting in de buikholte komen hetgeen vaak gepaard gaat met ernstig ziek zijn en verdere operaties. De relatie tussen het ontstaan van naadlekkage en het effect van de zogenaamde ‘voor’ behandeling van kankers van de endeldarm is wel eerder onderzocht maar was nog niet eerder zo duidelijk aangetoond.”

Relevant

Van der Sluis vertelt dat hij tijdens zijn opleiding tot chirurg met zijn echtgenote twee kinderen heeft gekregen en dat ze drie keer zijn verhuisd. “En dat in zes jaar, het was wel een heftige periode. Het is dus wel heel fijn om dit proefschrift nu ook af te ronden. Mijn onderzoek ging inmiddels wel over een heel andere tak van sport dan dat ik nu beoefen als traumachirurg. Maar ik vind wel dat als je ergens aan begint, je dat ook moet afmaken. Ik ben er trots op en vooral dat mijn onderzoek klinisch relevant is; mijn bevindingen kunnen worden meegenomen in beslissing rondom de te kiezen behandeling in onze dagelijkse praktijk. Daarnaast benadrukt Van der Sluis dat het doen van onderzoek net als chirurgie een teamprestatie is. Deze mooie resultaten zouden nooit tot stand hebben kunnen komen zonder de hulp van mijn promotor dr. De Bock uit het UMCG en hulp van mijn copromotoren prof. van Leeuwen (oncologisch chirurg in het UMCG) en collega chirurg Erik van Westreenen.

Ceremonie

Promoveren in coronatijd is wel anders dan ’normaal’, ervaart Van der Sluis. “Aanvankelijk zou ik op 4 juni promoveren, maar dat moest dan volledig digitaal. Dat heb ik afgezegd. Nu mocht ik 47 mensen uitnodigen. Ik vind het toch belangrijk dat mijn naaste familie, enkele collega’s en vrienden erbij konden zijn. Dan heb ik in ieder geval het gevoel van een ceremonie en dat hoort er toch bij.”

Eerste hulp

Van der Sluis zet zijn werk in ziekenhuis Isala als traumachirurg voort. “Isala is een level 1 traumacentrum waar ernstig vitaal bedreigde ongevalsslachtoffers worden binnengebracht op de eerste hulp. Deze categorie patiënten komen vaak binnen met meerdere letsels. De opvang, behandeling en revalidatie van deze patiënten vereist veel meer dan het enkel repareren van de botbreuk. Dit maakt het werk divers, uitdagend en bovenal iets wat je als team doet.”