Afbeelding
Eigen foto

Lezing over begindagen Flevopolders in Boekhandel Bloks

· leestijd 3 minuten Algemeen

ZWOLLE - Negentig jaar nadat de Afsluitdijk werd gesloten en De Zuiderzee definitief IJsselmeer werd verscheen de historische roman ‘Verder dan de Hemel’ van Zwollenaar Alex Dol. In zijn debuut beschrijft Dol het leven van zijn grootvader Nico (98), dat is vervlochten met de inpoldering van de Zuiderzee en de modernisering van de land- en tuinbouw. Op zaterdag 18 juni geeft de auteur een lezing over het boek bij Boekhandel Bloks aan de Papenstraat.

‘Verder dan de Hemel’ is een echte polderroman. Op een meeslepende manier vertelt Dol het verhaal van zijn voorouders, die de watersnood van 1916 nog meemaakten en later betrokken raakten bij de inpoldering en inrichting van het nieuwe land. Tegelijk komt ook de historie van de polder zelf aan bod. 

Tekst gaat verder onder foto.


Alex Dol - Eigen foto

Op 28 mei 1932 werd de Afsluitdijk gesloten. De Zuiderzee werd definitief IJsselmeer en grote nieuwe polders werden drooggemalen. Het moesten de meest moderne en innovatieve landbouwgebieden ter wereld worden. Tegelijk ontstond er een nieuwe samenleving van pioniers, poldermensen. Dol: “Mijn opa Nico is zo’n polderjongen: hij groeide op in West-Friesland, zag hoe zijn vader een groot gezin moest onderhouden als tuinbouwer in polder het Grootslag. Nico wilde zijn vader niet opvolgen, maar zag dat het beter kon. Zijn verhaal raakte vervlochten met het naoorlogse vooruitgangsdenken. Hij werkte zijn hele leven aan de verbetering van de land- en tuinbouw in het nieuwe land. Met zijn gezin woonde hij in de Wieringermeer, de Noordoostpolder en nu al meer dan vijftig jaar in Lelystad.”

“Maar hoe heeft dat polderlandschap hem gevormd? Wat betekent het om een polderjongen te zijn? Hoe was het om een gezin, een samenleving op te bouwen midden in die lege landschappen? En wat heeft die verbetering van land- en tuinbouw eigenlijk opgeleverd? Antwoorden op die vragen zocht ik in Verder dan de Hemel.’ Vier jaar heb ik alle feiten nauwkeurig uiteengezet om er vervolgens deze historische roman van te kunnen maken.”

Maar ‘Verder dan de Hemel’ is meer dan een historische roman. Met Nico’s levensverhaal vertelt Dol ook het verhaal van de drooglegging van de Zuiderzee en de rol die de polders speelden bij de modernisering van de land- en tuinbouwsector. Een verhaal dat niet vaak genoeg verteld kan worden. Juist nu.

De gevolgen van klimaatverandering vragen steeds meer van ons. Waterbeheerders, boeren en beleidmakers moeten voortdurend meebewegen en aanpassen om de voedselproductie in balans te houden, maar ook rekening te houden met droogte, watervoorziening en zeespiegelstijging. Tegelijkertijd staat de samenleving steeds verder af van de bron van zijn voedsel. Wie weet nog hoe witlof en andijvie groeien? Wie snapt nog waarom boeren en tuinders alleen kunnen overleven door hun bedrijven groter en efficiënter te maken?

Flevoland, met zijn innovatieve agrarische sector, is een belangrijke schakel in de voedselvoorziening van Nederland. Een krachtig agrarisch gebied vanwege zijn schaalgrootte en het precieze peilbeheer. Maar ook een gebied dat kwetsbaar is vanwege zijn ligging onder zeeniveau en toenemende verstedelijking.

“Daarom is het van belang om het verhaal van de polder te blijven vertellen. Als we begrijpen hoe het vooruitgangsdenken de agrarische sector in deze situatie heeft gebracht, dan kunnen we deze ook toekomstbestendig maken.”

Dol (1982) groeide op in het Lelystad van de jaren 80 en 90. Hij was een kind van een stad die destijds als mislukt werd beschouwd. Toen hij vertrok naar het oude land realiseerde hij dat hij daardoor een stuk geschiedenis miste. Dol: “op verjaardagen op het moest ik mij altijd excuseren. Zo van ‘ondanks Lelystad, toch nog goed terecht gekomen’. Ik had geen geschiedenis, geen verhaal. Dat had Lelystad ook nog niet in die tijd. De grond onder mijn voeten had nog geen betekenis. Dat veranderde toen mijn grootvader Nico verhalen begon te vertellen over zijn verleden. Hij had als kind nog in de Zuiderzee gezwommen, had de Wieringermeer zien droogvallen. Het deed mij beseffen dat ik niet alleen een stadskind ben, maar tegelijk ook (klein)zoon van een polderjongen. Het verhaal van Flevoland, het verhaal van Lely is voor een deel ook mijn verhaal, het heeft mij gemaakt tot wat ik ben.”

Dol besloot alle verhalen van zijn grootvader op te schrijven voor de komende generaties. “We kunnen immers niet vaak genoeg benadrukken hoe wij Nederlanders altijd geleefd hebben en zullen leven met het water en hoe uniek de polders zijn voor onze voedselvoorziening.” 

Wat begon als een idee voor een familiegeschiedenis leidde gaandeweg tot een veel universeler verhaal. Een verhaal dat raakt aan fundamentele vragen: kan het landschap een karakter vormen? Wat is die ‘pioniersmentaliteit’ waar de polderbewoners zo trots op zijn? Hoe blijf je trouw aan je familiewaarden en kun je tegelijk openstaan voor nieuwe mogelijkheden?”

Verder dan de Hemel – verhaal van een polderjongen beschrijft het leven van één man, maar is tegelijk een verhaal dat een universele trots op de polder uitstraalt, waarin velen zich zullen herkennen en zo bijdraagt aan de gezamenlijke identiteit en geschiedenis van Flevoland.

Alex Dol is vanaf 14.30 uur in Boekhandel Bloks om voro te lezen en te signeren.

Alex Dol (1982) is planoloog en tekstschrijver. Hij groeide op in Lelystad en woont ruim 15 jaar in Zwolle. Met zijn bedrijf Ruimtewoord schrijft hij verhalen en teksten voor projecten in de leefomgeving. Rijkswaterstaat, provincies, waterschappen en gemeenten behoren tot zijn opdrachtgevers.

alex dol