Organisatie Bevrijdingsfestival Overijssel verliest thema vrijheid niet uit het oog

(door Erik-Jan Berends) ZWOLLE – Meer dan voorgaande jaren heeft organisator Niek van der Sprong zich met de muziekprogrammering van het Bevrijdingsfestival Overijssel 2016 bezig gehouden. “Het thema is dit jaar ‘Geef vrijheid door’, een actieve variant op ‘Vrijheid geef je door’ van vorig jaar. Ik denk dat het een belangrijk appél is.”

Het festival op Hemelvaartsdag, 5 mei in Park de Wezenlanden kent drie lijnen. De organisator begint met het Wereldpaviljoen, waar een poging wordt gedaan te analyseren wat er aan de hand is in onze samenleving met alle culturen. “We zijn tegenwoordig snel gepikeerd en aangebrand als het over onze cultuur gaat. Maar waar zijn we bang voor? In de afgelopen decennia zijn Italianen, Molukkers, Chinezen, Hongaren en vele andere nationaliteiten naar ons land gekomen. Die zijn toch ook in onze samenleving opgenomen?”, vraagt Van der Sprong zich af.

Bij het Wereldpaviljoen komt – uiteraard – een muziekpodium. Daarnaast verzorgen Stan Fritschy en Kader Abdollah een vertelprogramma. Heel speciaal vindt de organisator verder de keukentafelgesprekken die Hanneke Groenteman gaat voeren met verschillende Zwolse gasten met buitenlandse achtergronden als Gianna Talamini, Özcan Akyol, Jitro Ubro, Luc Onderbeke en Agnes Molnar. “Het worden series ‘van vier met steeds dezelfde onderwerpen”, legt de organisator uit. “De vragen zijn: wat neem je mee uit je cultuur?, wat laat je los? en wat neem je van ons over? Tot slot hopen we het antwoord op de vraag te vinden wat er nodig is om de balans tussen culturen te verbeteren.”

De tweede lijn op het festival vormt het Familieplein, waar Theater Gnaffel in samenwerking met theatergroep De Makkers de voorstelling Wonderwoud brengt. Langs casita’s wordt een grote tafel geplaatst waar een filosofische zoektocht plaatsheeft. Van der Sprong: “De Familieweide is er voor kinderen én hun ouders. Bij de tafel wordt gesproken over een wereld zonder regels en grenzen. Kan dat? Of zijn regels toch nodig? Bij kinderen kan dat bijvoorbeeld al gauw gaan over hoe laat ze naar bed moeten en of daarvoor toch regels nodig zijn.”

Meer dan ooit heeft de organisator naar de derde lijn van het festival, de muziekprogrammering, gekeken. Duidelijk bijzonder trots is hij dat hij erin is geslaagd Manu Chao als slotact te contracteren. “Ik probeer hem al een paar jaar te strikken. Hij heeft al jaren niet meer in Nederland gespeeld. Manu Chao wil zelf bepalen waar hij speelt. Zoals nu vindt hij het belangrijk dat Bevrijdingsfestival Overijssel een gratis festival is en dat het thema vrijheid is. Verder stelt hij ook aanvullende vragen, bijvoorbeeld of de consumptieprijzen reëel zijn en wat de samenstelling van het college van burgemeester en wethouders is. Daar is hij best wel principieel in.”

Van der Sprong vindt het belangrijk dat Manu Chao in zijn muziek ergens voor staat, tegen onderdrukking en uitbuiting is en in zijn nummers vrijheid en onafhankelijkheid uitdraagt. “Het is best wel een trendbreuk, zo’n grote band die anderhalf uur gaat spelen. Overigens heb ik die thematiek ook bij andere bands gezocht. Als ze die in hun samenstelling uitdragen, hebben ze bij mij al een pré. Zo willen we ons onderscheiden van een ‘gewoon’ popfestival, hoe goed dat ook kan zijn. En zo komen onder andere Sabrina Stark, Nielson - dit jaar Ambassadeur van de Vrijheid -, Rootsriders en Van Velzen. Sommige mensen zeggen: alweer Van Velzen? Maar hij is toch afgelopen jaar als ambassadeur van MasterPeace naar Afrika geweest.”

Voor het Theater na de Dam, dat na de dodenherdenking op 4 mei wordt gehouden, heeft de organisator meer samenwerking gezocht met schouwburg Odeon. Daar zijn die avond drie korte voorstellingen te zien. Ook Theater Young Ones en De Jonge Honden verzorgen op hun locatie een optreden. Van der Sprong: “Bevrijdingsdag valt dit jaar op Hemelvaartsdag. Vrijwel iedereen is die dag vrij, dus kan men ook rustig op 4 mei deze bijzondere voorstellingen bezoeken.”

Bij de programmering houdt Van der Sprong dus terdege rekening met waar het allemaal om is begonnen: de viering van onze vrijheid. “Het begint allemaal met vrede. Dat klinkt misschien wat soft, maar zonder vrede is er geen vrijheid. Maar vrede kan je ook weer niet afdwingen. Het festival is daarbij denk ik een druppel op een gloeiende plaat, maar onverschilligheid is de andere kant van de medaille. Het is het begin van de democratie dat iedereen een stem heeft, naar elkaar luistert en elkaars mening respecteert.” Met de bands en de presentator probeert Van der Sprong die drempel zo laag mogelijk te houden. “We proberen mensen met een gevoel naar huis te laten gaan van ‘Ik ga er ook wat aan doen’. Dat kan op veel manieren. Serious Request van 3FM is jaarlijks ook een appél en mobiliseert een proces. Het zou mooi zijn als we dat kunnen bereiken.”

Kijk voor meer informatie en het volledige programma op www.bevrijdingsfestivaloverijssel.nl.