Expositie Selma Wijnberg houdt herinnering aan holocaust levend
· leestijd 2 minuten Algemeen(door Erik-Jan Berends)
BINNENSTAD – In een indrukkwekkende bijeenkomst heeft Lidy Engel, de dochter van Selma Wijnberg, donderdag in de synagoge aan de Samuel Hirschstraat de tentoonstelling geopend over het leven van haar moeder. De Joodse Selma Wijnberg, opgegroeid in Zwolle, is één van de weinige overlevenden van concentratiekamp Sobibor.
‘De hele wereld is een smalle brug. Het belangrijkste is niet bang te zijn. Onder meer Selma Wijnberg en haar man Chaim Engel zijn die brug over gegaan. Ze zullen best wel eens bang zijn geweest, maar ze zijn doorgegaan en hebben een nieuw leven opgebouwd’. Het openingswoord in de Zwolse synagoge zette de toon voor een heel bijzondere bijeenkomst. Burgemeester Henk Jan Meijer sprak de 37 familieleden van Selma Wijnberg - zelf niet aanwezig door haar broze gezondheid - en de de overige aanwezigen toe. Hij riep in herinnering dat in Zwolle in de Tweede Wereldoorlog van de ongeveer achthonderd joden er vijfhonderd zijn vermoord. “We moeten blijven herinneren wat er is gebeurd. Het is belangrijk dat het verhaal van Selma Wijnberg steeds wordt verteld, ook aan komende generaties.”
Indruk maakte ook het verhaal van historicus Ad van Liempt die Selma Wijnberg acht jaar geleden in de Verenigde uitgebreid interviewde voor zijn boek ‘Selma, de vrouw die Sobibor overleefde’ en een televisieprogramma. “Selma Wijnberg twijfelde toen sterk over een verzoening met Nederland. De band met haar thuisland was sterk beschadigd.” Bij terugkomst in Zwolle werd haar man Chaim Engel namelijk tot ongewenst vreemdeling verklaard. Het echtpaar vertrok daarop via Israël naar de Verenigde Staten. Mede dankzij positief advies van de familieleden, bezocht Selma Angel in 2010 Zwolle alsnog, zo vertelde Van Liempt. “In de interviews viel me op dat ze heel vaak zei ‘Oh, lucky me, wat een geluk dat ik dit heb overleefd’. Wat haar is overkomen, gun je je ergste vijand niet. Bij een opstand in Sobibor was ze één van de 47 van de ongeveer honderd vluchters die het overleefde. Zij konden later vertellen welke verschrikkingen daar zijn gebeurd.”
In de synagoge waren verder optredens van het Zwols Joodse koor Kachol Lawan en het Octopus Schoolkoor. Cibap-studenten Merit de Haar en Alexa Wilders boden Lidy Engel en Claire Freeman, dochter van Selma’s broer Abraham, een schilderij aan, een replica van de muurreclame van Hotel Wijnberg aan de Veemarkt waar Selma Wijnberg is opgegroeid. De familieleden waren ontroerd. Lidy Engel zei diep geraakt te zijn en bedankte iedereen voor de aandacht.
De familie Wijnberg woont deze week, op uitnodiging van de gemeente Zwolle, een divers programma bij. De familie was met 37 mensen overgekomen uit Amerika, Canada en Europa. Het bijzondere en indrukwekkende verhaal van Selma Wijnberg heeft een eigen plek gekregen op het vrouwenbalkon van de synagoge en is gerealiseerd met medewerking van de Stichting Judaica Zwolle. Selma’s verhaal wordt onderdeel van de bestaande educatieve tentoonstelling van het Joods cultuurhistorisch erfgoed van Zwolle en omgeving. Dat sluit aan bij het feit dat Selma in de Verenigde Staten actief over haar ervaringen aan jonge mensen op scholen heeft verteld.
