Markante Seyger van Rechteren bewoonde pand aan de Sassenstraat 5
· leestijd 2 minuten AlgemeenZWOLLE – Al die monumentale panden in de binnenstad, veruit de meeste mensen lopen er gedachteloos aan voorbij. Toch heeft ieder pand een heel, en soms bijzonder, verhaal. Alet Boukes deed onderzoek naar Sassenstraat 5.
Dominee/dokter Seyger (of Zeger) van Rechteren en zijn vrouw Anneke Heimans vestigen zich in 1633 in Zwolle, in dit pand Sassenstraat 5. Het paar heeft dan al een bewogen leven achter de rug. Seyger wordt in Zwolle Provoost of Geweldige Generaal van de Landen van Overijssel (hoofd van het gevangeniswezen).
Seyger van Rechteren wordt in 1600 geboren als zoon van Reinhard van Rechteren. Deze Reinhard is niet gehuwd, dus Seyger is een buitenechtelijk of bastaardkind. Zijn grootouders, Johan van Rechteren en Agnes van den Clooster zijn de bewoners van kasteel Rechteren in Dalfsen. Seyger trouwt in 1628 met Anneke Heimans, dochter van de schout van Zalk. Hij is 28 jaar als hij met vrouw en een zoontje en dochtertje op 8 december 1628 inscheept als ‘Kranckenbezoeker’ op de Wessanen, één van de schepen van de VOC, om naar Oost Indië te varen om daar ‘de verblinde Heijdenen van haeren afgodischen dienst, tot de ware Christelijke Gereformeerde religie te brengen’. Het zal een reis vol tegenslagen en ontberingen worden, dat valt te lezen in het journaal dat hij van deze reis heeft bijgehouden.
Dit ‘journael, Ghehouden door Seyger van Rechteren op zijne Voyagie naer Oost – Indiën’ is in het bezit van het maritiem museum Rotterdam. Een korte impressie uit dit journaal:
Een Zeemansgraf
Ter hoogte van Sunda, 19 augustus 1629
Door krankenbezoeker Seijer van Regteren
Op 18 augustus is op het schip Hollandia in de Heer gerust fiscaal (een officier aan boord die belast was met rechtspraak) Roose en op de 19e is zijn uitvaart gehouden op de volgende wijze: eerst werden alle soldaten over de hele lengte van het schip in het gelid gezet. Daarna werd het lijk driemaal rond de mast gedragen en aan stuurboord overboord gezet, waarop dadelijk een grof geschut werd afgevuurd, waar de soldaten met een salvo op antwoordden en dat tot drie keer toe. De volgende dag werden al zijn goederen voor de mast verkocht aan de meestbiedende.
De gevelsteen in het pand aan de Sassenstraat is van latere datum, van 1738, en kan dus niet door Seyger zijn geplaatst, maar ik denk dat het wapen dat hier te zien is, dat rode kruis in goud, wel van Van Rechteren is. Mogelijk woonden er na de dood van Seyger andere leden van de familie Van Rechteren in het pand. Ik weet niet van wie het waarschuwende gedicht is dat op de twee andere stenen staat, maar Seyger, die op zijn reis veelvuldig met de dood werd geconfronteerd, zou het zo maar geschreven kunnen hebben.
Seyger is vereeuwigd door de Haarlemse schilder Hendrick Heerschop in 1633. Op het schilderij zie je hem werkend aan zijn reisjournaal. Dit schilderij bevindt zich in het museum van West- Europese en Oosterse kunst in de Letlandse hoofdstad Riga. Seyger overlijdt in 1646 en wordt in de Grote Kerk in Zwolle begraven.
Wie meer wil weten over deze bijzondere geschiedenis kan kijken op www. wieiswieinOverijssel.nl.
Bronnen: A. Goutbeek, www. wieiswieinOverijssel.nl
René van Stipriaan, Ooggetuigen van de Gouden Eeuw
