Afbeelding
Pedro Sluiter

Naast Blauwvingers worden Zwollenaren ook Brijbekken en Straoters genoemd

· leestijd 2 minuten Algemeen

(door Girbe Buist)

ZWOLLE - Inwoners van Zwolle hebben diverse bijnamen. Het meest bekend is Blauwvingers. Minder bekend zijn de schimpnamen Brijbekken en Straoters. Wat is het verhaal achter deze bijnamen?

Zwollenaren staan al eeuwen bekend als Blauwvingers. Over de herkomst van deze naam doen verschillende verhalen de ronde. Eén van de verklaringen heeft te maken met de verkoop van klokken. Volgens dit verhaal hebben de Zwollenaren hun bijnaam te danken aan het feit dat zij de kerkklokken van de Grote Kerk, waarvan de toren na een blikseminslag in 1669 instortte, verkochten aan de Kampenaren. De Kampenaren waren bij ontvangst boos, omdat de klokken door de val bijzonder vals waren geworden. Bovendien ontdekten zij dat ze veel te veel voor het klokkenspel hadden betaald. Zodra de Zwolse klokken in de Nieuwe Toren in Kampen waren opgehangen, begon het klokkenspel dan ook te tingelen:

Taladiederie, taladiedera, taladideruur De Kampenaars kochten mij veel te duur O, wat een vreselijk stomme stad De Zwollers hebben ze beet gehad Taladierie, taladiera, taladideriet Zolang als ik speel, vergeet ik het niet

Om de Zwollenaren op hun beurt een poets te bakken, besloten de Kampenaren om het hele bedrag in stuivers te betalen. De hele Zwolse Raad rekende en telde van de vroege ochtend tot de late avond. De blanke vingers, niet aan dit werk gewoon, werden er blauw door gekleurd. Overal in Kampen werd hard gelachen om de poets die ze de Blauwvingers hadden gebakken. Dit verhaal heeft ook geleid tot het bakken van een gelijknamig zandkoekje met chocolade. Een andere verklaring voor de bijnaam Blauwvingers, is die van de ‘meinedigen’, lieden die zich kenmerken door blauwe vingers. Die naam zouden de Zwollenaren te danken hebben aan het feit dat zij in 1524 hun belofte van trouw braken aan de bisschop van Utrecht en kozen voor hertog Karel van Gelre.

Volgens Dirk van de Heide, auteur van het boekje schimpnamen in Overijssel, hebben de Zwollenaren nog twee andere bijnamen. Eén daarvan is de naam Brijbekken. Deze schimpnaam hebben de Zwollenaren te danken aan het brouwen of brijen van de ‘r’ in het Zwolse dialect. Van de Heide noemt ook nog de schimpnaam Straoters. Deze werd echter vooral gebruikt om te spotten met een bepaalde bevolkingsgroep binnen Zwolle. Wanneer een boerenorganisatie een vergadering in Zwolle om half acht organiseerde, dan waren het de Straoters die om kwart voor acht of nog later kwamen aanschuiven.

De boeren woonden vaak wat achteraf en moesten langs zand- of grintpaden. Zij vertrokken daarom ruim op tijd . De laat komende Straoters woonden aan de straatweg en konden het zich daarom permitteren om wat later van huis te gaan met als gevolg dat zij vaak te laat kwamen. Het waren kleine tuinders die direct rond Zwolle woonden. Vaak hielden zij ook nog een paar koeien. Ze reden met wagens en karren door Zwolle om melk en tuinbouwproducten aan de man te brengen. Het gebied, waar de Straoters vroeger vooral woonden is inmiddels opgeslokt door de nieuwbouw van Hanzeland.