College Zwolle wil gaan sparen voor een aantrekkelijke en duurzame stad

(door Erik-Jan Berends)

ZWOLLE – Het college van burgemeester en wethouders heeft vrijdag de Perspectiefnota 2022-2025 (PPN) gepresenteerd. De nota vormt de basis voor discussie met de gemeenteraad in welke richting de stad zich zou moeten ontwikkelen. De uitwerking van de PPN komt in november terug in de begroting.

Aandacht voor de menselijke maat en bouwen aan een aantrekkelijke en duurzame stad, is het uitgangspunt van de nota, vertellen burgemeester Peter Snijders en wethouder Dorrit de Jong, verantwoordelijk voor financiën. Na het bijzondere coronajaar ontwikkelt de stad zich door naar de vitale en veerkrachtige stad die we willen zijn, constateert Snijders. “Als gemeente hebben we 2 miljoen euro coronasteun gekregen van het Rijk, waarmee we veel sectoren hebben kunnen ondersteunen. De steun is voorlopig voldoende om de nadelige effecten te compenseren. We staan echter voor grote taken, moeten daarin keuzes maken en dat gaan begroten. Bij het opstellen van de PPN is dat lastig, omdat we nog niet weten hoeveel geld we van het Rijk kunnen verwachten.”

Jeugdzorg

Bekend is dat de overheveling van zorgtaken van het Rijk naar gemeenten veel gemeenten in financiële problemen heeft gebracht. Snijders: “Als gemeente zijn we goed in staat om de jeugdzorg voor onze rekening te nemen, alleen de financiering is een ander verhaal.” “De uitgaven zijn hoog en er zijn zorgen over de toekomst”, bevestigt De Jong. Dat is een landelijk beeld. Met de hervormingsagenda voor het sociaal domein willen we ervoor zorgen dat we onze inwoners, en dus ook de jongeren, tijdig passende ondersteuning kunnen bieden, voordat ze in de zware zorg komen.”

Talentenplein

“Voorheen kwamen jongeren snel in beschermd wonen te zitten”, aldus de burgemeester. “We willen onderzoeken hoe ze meer thuis kunnen worden geholpen of met een voorziening. Er zijn ook tussenvormen zoals op het Talentenplein waar studenten en kwetsbare jongeren samen in een gebouw wonen. Als Zwolle willen we dat iedereen een plek kan hebben.”

Woningen

De zogenaamde Strategische Investeringsagenda vormt een belangrijk onderdeel van de PPN. Het college stelt de gemeenteraad daarin voor te beginnen met ‘Variant 1’, waarin grote investeringen in relatie tot wonen en werken staan. Snijders: “Onze ambitie is om duizend woningen per jaar te bouwen, dat is ons de afgelopen jaren ook gelukt. In de stad zijn veel inbreidingsplannen. Zo komen er op termijn vierduizend woningen in de Spoorzone en wordt er op termijn onder meer gebouwd aan de Zwartewaterallee, de Zwartewaterzone, Harculo, de IJsselhallenlocatie en de Oosterenk. Voor de bereikbaarheid in de stad willen we slimme oplossingen die binnen deze bouwplannen passen. We willen immers niet dat de stad dichtslibt. Dat kunnen we als gemeente niet alleen oplossen. Daarbij hebben we hulp van het Rijk nodig. Bij mobiliteit gaat het overigens niet alleen om de auto, maar ook bijvoorbeeld om fietspaden. Het is een combinatie. De stadsbussen zijn inmiddels elektrisch en op elke hoek van het centrum stopt een bus. Die ontwikkelingen gaan door.”

Sparen

Opvallend is dat de gemeente Zwolle wil sparen voor toekomstige investeringen om zo minder afhankelijk te zijn van het Rijk. “Dat we sparen is uniek in Nederland”, volgens De Jong. “Als je zelf al wat geld kunt inbrengen, is het Rijk toeschietelijker met het financieren van initiatieven. Een voorbeeld daarvan is de regiodeal vanuit de Regio Zwolle, waarbij door zelf ook een duit in het zakje te doen 22,5 miljoen euro is binnengehaald.”

Arbeidsmarkt

Een andere unieke Zwolse aanpak is volgens de burgemeester de zogenaamde human capital agenda die vlak voor de coronacrisis is gepresenteerd. “Die is mede tot stand gekomen door de verdergaande flexibilisering op de arbeidsmarkt. De gemeente Zwolle heeft samen met de Zwolse 8 (onderwijsinstellingen), het MKB, het UWV en zelfs ook de vakbonden hebben meegepraat, een plan van aanpak opgesteld. Dat hebben we versneld in werking gesteld en heeft inmiddels 1.400 mensen geholpen. Ons doel was om te kijken hoe je belemmeringen om aan het werk te blijven, weghaalt. Zo kan je mensen aan een nieuwe baan helpen, voordat ze werkloos worden. Het is één van onze pijlers voor een vitale en krachtige stad.”

Steun

Steun is er ook voor ondernemers als ook zzp’ers en de cultuursector, getroffen door de coronacrisis, via de TONK-regeling. “Er wordt nog relatief weinig gebruik van gemaakt”, stelt De Jong. “Navraag leerde dat mensen twijfelden en zich afvroegen in welke mate vermogen meespeelde. We hebben de regeling nu verruimd zodat mensen die hulp nodig hebben meer en gemakkelijker geld krijgen. Ook voor de cultuursector is er een coronafonds en voor ondernemers zijn onder meer de precariorechten kwijtgescholden. Zo proberen we de goede dingen voor de stad te behouden.”

Cultuur

Snijders en de Jong constateren dat kunst en cultuur zwaar is getroffen en daarbij vooral de ring van zzp’ers er omheen waarvoor alle inkomsten zijn weggevallen. De Jong: “De sector is heel belangrijk voor een stad waar het fijn is om te wonen en te leven. Daarom vragen we veel aandacht voor cultuur, landschap en buitenleven. Als stad wisten we ons daarin al te onderscheiden en we willen nu borgen dat dat terugkomt. De nadere uitwerking hiervoor staat in het Cultureel Perspectief 2040. Deze nieuwe visie op cultuur is inmiddels aan de gemeenteraad is aangeboden. We hopen dat de raad daar goede richting aan geeft.” In de PPN geeft het college dan ook aan dat er ‘stevige investeringen nodig zijn voor herstel en doorontwikkeling voor een bloeiende culturele infrastructuur’.

Klimaat

Hoewel in de nota staat dat de betaalbaarheid van het klimaatvraagstuk onder druk staat, vraagt het college daarvoor nog nadrukkelijk aandacht. “Dat is ook in het coalitieakkoord meegenomen”, zegt De Jong. “De energietransitie en klimaatadaptie worden onderdeel van de discussie samen met jeugdzorg, volwassenenzorg en woningbouw. Ook hier is het afwachten welke steun we van het Rijk kunnen verwachten.”

Begroting

“Om inzichtelijk te maken waarover we praten: de totale begroting van de gemeente is 540 miljoen euro en dat elk jaar opnieuw”, schetst Snijders. “Ongeveer de helft daarvan gaat naar maatschappelijke taken en de andere helft naar fysieke als wegen. Over 2020 houden we, ondanks corona, 8 miljoen euro over. Het is spannend hoe alles zich nu na corona ontwikkelt. Wat gaat de inflatie doen? Je ziet nu al dat de woningbouw met grote prijsstijgingen te maken heeft.”

De Jong: “Voor de langere termijn moeten we voorzichtig zijn, vooral omdat de uitgaven stijgen. Daarom moeten we scherpe keuzes maken en sparen. Vorig jaar konden we door corona minder uitgeven, dat is een deel van de meevaller. Het is in ieder geval belangrijk dat we behoedzaam omgaan met het geld van alle Zwollenaren.”