Openhartige fragmenten komen samen in ‘Snelwegkerk’
· leestijd 1 minuut Algemeen
ZWOLLE – De met een Gouden Kalf bekroonde korte documentaire ‘Snelwegkerk’ is op zondag 4 februari te zien in het Fraterhuis. Documentairemaakster Elsbeth Fraanje uit Gouda stuitte in de gastenboeken van kerken langs de Duitse autobahn op de verrassende boodschappen, wensen en hartenkreten die de mensen daar achterlaten.
Even letterlijk en figuurlijk gas terugnemend, blijken veel mensen in de geborgenheid van een kerk openhartig te zijn. “Je kunt het in sommige gevallen vergelijken met een openbare biecht, maar wel zo dat wat je schrijft niet is te herleiden tot jou als persoon”, vertelt Fraanje. Voor haar documentaire putte ze uit interessante en soms ook ontroerende passages uit gastenboeken van verschillende kerken.
Geanonimiseerd, benadrukt ze. Daar waar de kijker wel krijgt te weten wie wat heeft geschreven, is dat gebeurd met toestemming van diegene. Zo wordt er een conciërge gefilmd die vrijwel dagelijks in de kerk is te vinden. Het idee voor de film werd een paar jaar eerder als een kiem geplant in het hoofd van Fraanje. Ze verbaasde zich over het icoon van een kerk op een bord langs de snelweg. Je verwacht eerder een wegrestaurant. Toch is het in Duitsland niet ongebruikelijk. Fraanje besloot pas later, nadat er veel tijd was verstreken, er wat mee te doen. Wat haar opviel was het sterk internationale karakter. Uiteraard Duitsers, maar ook Nederlanders, Finnen, Bulgaren, Amerikanen en Japanners laten boodschappen achter. Fraanje: “Het zijn zeker niet alleen kerkmensen die er komen. Ik zou eerder willen spreken van de wereldgemeenschap die er een boodschap achterlaat.”
Die boodschappen zijn tevens erg divers. De een schrijft op waar hij mee zit, de ander deelt een diep verlangen of zelfs lustgevoelens. Weer een ander vraagt om wereldvrede. Je treft in de gastenboeken, aldus Fraanje, teksten aan die getuigen van het beste wensen voor de mensheid en het beste voor jezelf. “Het varieert sterk. Ik heb daarin echter niet een verschil kunnen ontdekken tussen culturen of nationaliteiten.”
De smeekbede van voetbalsupporters
Soms is wat er staat heel alledaags en aards en juist daarom prachtig om te verwerken tot filmmateriaal. Heel sprekend vindt Fraanje de supporters van een voetbalclub die hun smeekbede voor de overwinning te boek stellen. In de documentaire komt een aantal mensen uit de gastenboeken aan het woord. Ook worden er passages voorgelezen van onbekenden. Dat gebeurt dan wel door voorlezers die spreken in de taal waarin het is geschreven. Ondanks zware thema’s is de documentaire op veel plekken luchtig en met de nodige humor. Het originele thema en het sterk filmische karakter van ‘Snelwegkerk’ resulteerde in een prijs. De film is zondag 4 februari te zien vanaf 15.00 uur. Wie dat wil, kan na afloop napraten.
