Robert van Middendorp presenteert zijn werk op prestigieuze Salone del Mobile

(door Erik-Jan Berends)

KAMPERPOORT - De Zwolse kunstenaar en interieurarchitect Robert van Middendorp is uitgenodigd om zijn werk van 17 tot en met 22 april te presenteren op de prestigieuze Salone del Mobile 2018 in Milaan. “Er worden meer dan een miljoen bezoekers van over de hele wereld verwacht. Het is voor mij een prachtkans om mijn werk aan een heel groot publiek te laten zien”, vertelt hij in zijn atelier aan de Veemarkt.

“Ik hoop wat interessante mensen tegen te komen. Ik ben creatief wel voldaan, maar het zou mooi zijn als ik ook wat kan verkopen en dat ik een beetje naam krijg”, vervolgt hij zijn verhaal. “Salone del Mobilé is een heel grote beurs. Om de grote deelnemers staan veel kleine. Dat zijn de hotspots geworden. Na de Dutch Design Week, in oktober in Eindhoven, ontving ik eerst een mail van een Italiaanse organisatie met een uitnodiging, daarna van een Nederlandse. Die tweede presenteert zich op bijzondere plekken, waaronder een oud zwembad en een oud paleis. Met die organisatie ben ik in zee gegaan. Dat betekent ook dat ik weer goed over mijn presentatie moet nadenken.”

De in Ede geboren en in Zwolle woonachtige Van Middendorp ontving op de Dutch Design Week veel positieve reacties op zijn werk. “De bezoekers vonden het vooral heel bijzonder dat ik zowel de stoel, tafel als het servies zelf had gemaakt.” De kunstenaar studeerde in 2013 cum laude af aan de ArtEz Hogeschool voor de Kunsten als interieurarchitect en ging er daarna als docent aan de slag. “Direct na mijn studie wilde ik ook graag in opdracht werken, maar omdat ik geen ervaring had gingen er veel aan mijn neus voorbij. Daarom ben ik zelf dingen gaan maken en laat ik zo zien wat ik kan. Ik ben begonnen met het nadenken over een stoel en een tafel.”

Met zijn atelier gevestigd in een pand aan de Veemarkt, is hij zich gaan verdiepen in de geschiedenis van de markt. “Zwolle heeft bijna zevenhonderd jaar lang de grootste veemarkt van Nederland gehad, samen met Utrecht en Den Bosch. Ik kwam op het idee een stoel te maken, omkleed met aluminium. Al doende, leek het me beter dat precies andersom te doen. Een aluminium geraamte met, net als bij een koe, de huid er overheen gespannen. Het ontwerp werd steeds meer uitgekleed, waardoor de stoel zowel visueel als fysiek steeds lichter werd. Heel toevallig kwam er tijdens de Dutch Design Week een natuurboer hier uit de omgeving langs. Hij houdt vergeten koeienrassen. Hij kan het vlees goed afzetten, maar bleef wat met de huiden zitten. Die kan ik mooi om de stoelen trekken.” Bij het Polymer Science Park heeft Van Middendorp een geprinte 3-D versie laten maken. Hetzelfde model stoel, maar deze wil hij biologisch afbreekbaar en recyclebaar maken. “Je kunt hem dan in de tuin laten composteren. Ik vind dat ik als ontwerper een verantwoordelijkheid heb, dat ik erop moet inspringen dat de plastic afvalberg niet groter wordt.”

De ideeën voor een tafel beginnen met zijn ontdekking van een oudere veehal in de buurt. “Ik hoop dat die voor de Kamperpoort behouden blijft”, aldus de interieurarchitect. “Daar zit een bijzondere houten constructie in met bewegende delen, onder meer voor het voeren van de dieren. Die constructie functioneert nog. Ook zag ik een Japanse documentaire van een man die oude huizen redde. Met een hamer en een houten pin haalde hij hele huizen uit elkaar. Dit alles inspireerde me om een tafel te maken zonder gebruik van lijm en/of schroeven. Dat is gelukt. Ik heb nu een tafel van vier meter; zeven meter is mijn streven. Het langste deel ervan is slechts een meter lang. Je kan de tafel per meter langer of korter maken. Zo heb je een tafel voor het leven. Je kan er klein mee beginnen, wat groter maken als je een partner krijgt, nog groter als er kinderen en kleinkinderen komen en weer verkleinen als je in het bejaardentehuis komt. Ik probeer op deze manier een soort tijdloosheid te vinden: minimalistisch, eerlijk en duurzaam.”

Het derde onderdeel van zijn presentatie bestaat uit het servies. “Ik studeerde af met de herbestemming van een kerk. Om weer cohesie in de wijk te krijgen, kreeg de kerk een nieuwe functie voor 24 uur per dag met een algemene tuin waar iedereen kon tuinieren. Voor dat project heb ik een doorgeefkom gemaakt met aan de ene kant een handvorm voor de gever en aan de andere kant voor de ontvanger. Voor het servies dat ik nu heb gemaakt, had ik het plan de IJssel vanaf Kampen af te fietsen, overal wat klei mee te nemen en de reis als inspiratie voor het aardewerk te gebruiken. Vervolgens ontdekte ik de Hanzesteden, maar vooral dat het er wel heel veel zijn. De Hanze stond voor het algemeen belang en het doorgeven van goederen. Bezoeken aan diverse internationale Hanzesteden heeft dit aardewerk opgeleverd met een randje om het door te geven. De borden hebben verschillende randen die de buiendijken, binnendijken, uiterwaarden en zomerdijken weergeven. Volgens keramisten kon dit niet. Denk dus nooit dat iets niet kan. Hier zie je dat het wel kan. Voor Milaan wil ik ook nog een glazen versie proberen te maken.”

Aangezien de klei niet overal van gelijke kwaliteit was, gebruikt Van Middendorp die voor het glazuur. “Zo wordt het servies van binnen allemaal hetzelfde, maar van de buitenkant verschillend. Net als de mens. We kunnen er de verscheidenheid mee vieren. Er zit namelijk vijftienhonderd kilometer tussen al die soorten klei en toch krijgt het resultaat een mooie functie. Als er in de IJsselhallen weer vluchtelingen worden opgevangen, zou het mooi zijn als de tegenover elkaar staande groepen ieder hun eigen gerechten klaarmaken en ze vervolgens overhandigen en met elkaar in gesprek gaan, zodat ze echt weten wat er speelt.

Eén tafel heeft hij inmiddels al verkocht. Verder zijn studenten van Windesheim voor hem bezig een businesscase te maken. Hij wil graag wat van zijn design exposeren in Museum de Fundatie en heeft daarvoor al contact met directeur Ralph Keuning. Met Bram Ruiter gaat Van Middendorp een film maken. Zijn servies zou hij ook graag in het Hanze Museum in Lübeck exposeren.