Stadsarcheoloog Michael Klomp bij de oude muur die gevonden werd. Rechts de gevonden grafkelder van de familie Haersoltes.
Stadsarcheoloog Michael Klomp bij de oude muur die gevonden werd. Rechts de gevonden grafkelder van de familie Haersoltes. Foto: Pedro Sluiter

Archeologen vinden oudste stukje Zwolle onder de Grote of Sint Michaëlskerk

· leestijd 1 minuut Algemeen

ZWOLLE - Stadsarcheoloog Michael Klomp is bij restauratiewerkzaamheden aan de zerkenvloer in Academiehuis de Grote Kerk gestuit op de resten van de romaanse voorganger van de kerk. Daarmee is vast komen te staan dat de oorspronkelijke kerk in ieder geval van voor het jaar 1040 is.

De huidige kerk is voor een gedeelte op de fundering van haar voorganger gebouwd. Dat werd al langer aangenomen, maar was nog niet eerder zichtbaar. Nu de grafzerken tijdelijk zijn verwijderd wordt er, onder archeologische begeleiding, gegraven. En daarmee zijn de resten tijdelijk zichtbaar: het oudste tastbare stukje Zwolle.

Resten

Op 7 december 1040 bepaalt de bisschop van Utrecht dat de Michaëlskerk van Zwolle aan het Lebuinuskapittel in Deventer wordt geschonken. Het is de eerste keer dat de naam Zwolle in de archieven opduikt, direct in combinatie met de romaanse Michaëlskerk waarvan nu de resten zijn gevonden.

Grafkelder

In het vloerdeel waar de fundamenten zijn gevonden, is op dit moment ook een imposante grafkelder blootgelegd. Deze behoort toe aan de van Haersoltes, het oude Overijsselse geslacht waarvan de leden sinds 1814 tot de Nederlandse adel behoren. Het Academiehuis de Grote Kerk, ANNO museum in de maak en gemeente Zwolle onderzoeken samen de verhalen die horen bij deze vondsten.

Inrichting

De Grote of St. Michaëlskerk is een laatmiddeleeuwse stadskerk met inrichtingsstukken uit de zeventiende en achttiende eeuw en laatmiddeleeuwse muur- en gewelfschilderingen. Uit de inrichting komt een uitzonderlijke en zichtbare rijkdom naar voren. Vooral de aanwezigheid van meerdere, in dit formaat uitgevoerde inrichtingsstukken is zeldzaam in Nederland.

Restauratie

De komende jaren wordt het grootste rijksmonument van Zwolle bijna volledig gerestaureerd. Stichting Academiehuis de Grote Kerk Zwolle ontving hiervoor ruim 3,5 miljoen euro subsidie van het rijk. Met deze bijdrage is 80 procent van de kosten gedekt. Voor het overige deel rekent de Grote Kerk op bijdragen van fondsen en particulieren. Naast de vloeren, die voor het overgrote deel uit grafzerken bestaan, worden er ook restauratiewerkzaamheden verricht aan de buitengevels, de dakconstructie en het schilder en stucwerk aan de binnenzijde. Ook het houten interieur, waaronder de preekstoel, die Adam Straes maakte in 1617-1622 en het koorhek uit 1597, gemaakt door Swier Kistemaker worden daarbij in volle glorie hersteld.

Orgel

Het orgel dat Arp en Franz Casper Schnitger in de periode 1718-1721 hebben gemaakt, staat eveneens op het punt te worden gerestaureerd. Hiervoor moet het merendeel van de middelen nog worden verzameld. Komend voorjaar publiceert het rijk hiervoor een subsidieregeling ‘klinkend erfgoed’. Zwolle beschikt met dit orgel over het grootste originele barokorgel van Europa, waarmee het in de lijn der verwachting ligt dat het rijk de restauratie van dit belangwekkende instrument zal steunen.

Toekomst

Met deze restauratie wordt de laatste stap gezet om voluit met dit monumentale gebouw de toekomst in te gaan. Daarbij is de stichting erop gericht zowel het monument te openen als interessante programma’s aan te bieden voor zowel bezoekers als bewoners van onze stad. Daarvoor werkt het Academiehuis de Grote Kerk nauw samen met alle culturele instellingen in de stad.

Meer informatie rondom de restauraties en is te vinden op restauratie.academiehuis.nl. Via deze site is er voor particulieren ook de mogelijkheid om het restauratiewerk te steunen.

Een doorkijkje naar de werkzaamheden.
Stadsarcheoloog Michael Klomp bij de oude muur die gevonden werd.