'Er is moed voor nodig om als jongen te gaan synchroonzwemmen'

(door Mark de Rooij)

ZWOLLE/KAMPEN – 'It's a mans world', zong James Brown ooit, maar in het synchroonzwemmen is het tegenovergestelde waar. Fokko de Gans (55) hoopt een pionier te zijn en een voorbeeld voor kleine jongens die ook willen synchroonzwemmen. Met Natasja van Schuppen (31) vormt hij het eerste mixed-duet dat namens Nederland meedoet aan de EK Masters, in de leeftijdscategorie 40-49 jaar.

Stilte voor de storm.... applaus, gejoel, aanmoedigingen. In de hoek van het zwembad staan Natasja en Fokko klaar voor hun oefening waar ze donderdag de jury in Kranj, Slovenië, mee moeten betoveren. De tribunes zijn, op een verslaggever en twee bekenden na, leeg, maar dat maakt de concentratie er niet minder om. Op de maat van de aanstekelijke jarennegentig-hit Cotton Eye Joe van RedNex staptellen ze naar het midden van het zwembad. Met de ruggen tegen elkaar, de borst(en) vooruit, de kinnen omhoog en de mondhoeken ver naar boven (expressie, daar gaat het om!) staan ze vervolgens klaar om het water in te duiken. Trainer Karin Zieltjens beweegt voorzichtig mee en knikt veelal goedkeurend. Het is de generale repetitie van de Kampense en de Ermeloër, trainend bij en uitkomend voor Swol 1894.

Na de generale repetitie geven Natasja en Fokko, af en toe aangevuld door de trainer, antwoord op wat prangende vragen.

Zijn er echt zo weinig mannen in het synchroonzwemmen of zien we ze gewoon niet?

Fokko: “Er zijn wel een paar, maar bij de Masters (vanaf 25 jaar) is er nog maar één in Nederland, ik dus. Op de WK synchroonzwemmen werden pas vorig jaar voor het eerst mixed-duetten toegelaten. Er is veel moed voor nodig om als jongen op synchroonzwemmen te gaan, net zoals bijvoorbeeld ballet of kunstschaatsen. Er zijn voorbeelden nodig.”

Trainer Karin Zieltjens vult aan: “Het is een vrouwenwereld. Door de omgeving wordt het vaak niet toegejuicht dat een jongetje op synchroonzwemmen gaat. Het vooroordeel is: ze zullen dan wel homo zijn. Nou, dat is dus niet zo. Als hetero-man kun je deze sport ook prima beoefenen.”

Fokko: "Ik zou graag zien dat er straks een mixed-duet is in de leeftijd van 30-39. Maar waar zijn de mannen? Je ziet ze niet. Het beleid van de KNZB is dat er pas een aparte categorie komt op toernooien als er minimaal vijf duetten zijn. Het is eigenlijk een ontmoedigingsbeleid.”

Natasja, hoe is het voor jou om na al die tijd met je zusje (Joselien) te hebben gezwommen nu een duet te vormen met een man?

Natasja: “Ik heb natuurlijk tien jaren met m'n zusje gezwommen. We hoefden elkaar niet zo veel te vertellen. Met Fokko moet ik alles uitgebreid bespreken. Hoe hou jij je hand? Hoe kijk je en waar naar toe? Maar dat is niet omdat hij man is, maar vooral omdat hij niet m'n zusje is.”

Fokko: “Met Joos deed je alles blindelings. Met mij niet. Je moet echt naar elkaar toe groeien als partner. Dat was ons eerste doel. Dat ziet er nu goed uit. We hebben hard getraind. Nu ervoor zorgen dat we op de EK Nederland op de kaart zetten.”

Is er ook geld te verdienen in het synchroonzwemmen?

Natasja: “Deze sport kost ons alleen maar geld. Omdat het zo'n kleine sport is, zijn er heel weinig sponsoren die willen investeren. Maar het trekt wel iets aan. De sport komt wel iets vaker in de krant, soms op televisie, heel sporadisch vinden we een sponsor. Vorig jaar was dat gelukt voor de WK, maar nu helaas niet. We hadden wel weer een crowdfundingsactie opgezet. Verschillende bedrijven aangesproken. Ze hebben dan vaak al iemand die ze sponsoren. Dat is dan een bekendere sport. Logisch op zich, omdat ze daar meer naamsbekendheid mee krijgen.”

Wat mogen we van jullie verwachten op de EK?

Natasja: "We kijken naar 'wat is het maximale dat wij kunnen bereiken. Hoe gaan we dat bereiken en wat is daar voor nodig?' Daar trainen we maximaal voor.”

“Wat dan het resultaat is in de ranking, is op zich niet belangrijk”, vult trainer Karin aan.

Natasja: “Daar houden we ons niet mee bezig. We kijken eigenlijk nooit naar de concurrentie."

Van Schuppen/De Gans zijn een van de zes mixed-duetten deze week in Kranj, Slovenië, waar ze op dinsdag hun technische kur uitvoeren en op donderdag de vrije oefening. De internationale zwembond FINA staat pas sinds de WK van vorig jaar toe dat mannen en vrouwen een duo vormen in het synchroonzwemmen. In 2016 vormde Fokko samen met zijn partner Thirza Hoekstra het eerste mixed-duet op de NK. Fokko ging met Natasja verder omdat zij beter bij elkaar aansloten. Thirza doet als solist mee aan de EK, net als Natasja. Die werd vorig jaar met Joselien nog zevende op de WK bij de duetten, en elfde op de technische solo.

Een terugkeer van de zusjes Van Schuppen als duo lijkt aanstaande. Natasja zegt dat Joselien 'waarschijnlijk' volgend seizoen weer terugkomt. Joselien nam een rustperiode om fysiek te herstellen.