Idee voor ?Zwols werelderfgoed' oogst bijval politiek

ZWOLLE - Het idee om te bekijken of de beweging van de Moderne Devotie (Deventer, Zwolle) op de UNESCO-lijst van immaterieel werelderfgoed kan komen, oogst veel bijval van Zwolse politieke partijen. Dat blijkt uit een inventarisatie onder de raadsfracties. De partijen onderschrijven het belang van de geestelijke hervormingsbeweging die ageerde tegen misstanden in de middeleeuwse samenleving en kerk, pleitte voor het ?samen delen' en de ontwikkeling van taal en onderwijs stimuleerde. Ook wordt de Moderne Devotie gezien als een beweging die andere stromingen heeft beïnvloed en eigen is aan Zwolle. Wel denken de fracties verschillend over de mate waarin. Want was Deventer als bakermat niet belangrijker? En de één ziet de aloude waarden heel duidelijk terug in het Zwolle van nu, waar de ander geen continuerende culturele traditie ervaart. Aanleiding voor de vragenronde langs de raad is een eerder pleidooi van historisch letterkundige Frits van Oostrom, eind vorig jaar gastspreker tijdens het 25-jarig jubileumfeest van de Stichting Thomas a Kempis. Aan de hand van zijn boek ?Wereld in Woorden' vertelde hij hoe de Devoten als lekenbeweging hun bijdrage leverden aan de ontwikkeling van de Nederlandse schrijftaal, nog voor de uitvinding van de boekdrukkunst. Ook stond hij stil bij het ?unieke onderwijssysteem' van Zwollenaar Johannes Cele, sterk verbonden met de Moderne Devotie. De zelfbenoemd ?respectvol ongelovige' ging minder diep in op het religieuze aspect maar vindt de ?belangrijke geestelijke stroming van Nederlandse bodem' ook om die reden potentieel immaterieel werelderfgoed. Zijn oproep sluit aan bij de eerder vanuit de stichting geopperde wens voor opname op de erfgoedlijst.Meer dan marketingFractievoorzitter Rana Berends van GroenLinks is ?het er helemaal mee eens' dat de Moderne Devotie op de erfgoedlijst thuishoort. Wel moet een motivering bij een ?UNESCO-lobby' volgens haar meer inhouden dan marketing (lees economisch bejag). ?Het is marketingtechnisch natuurlijk heel aantrekkelijk dat internationaal historisch erfgoed toevallig mede uit onze stad komt en dat ?selling point' te gebruiken, maar dat zou ironisch genoeg wel eens tegenstrijdig kunnen zijn met het gedachtegoed zelf. Of laat ik het zo zeggen: Ik hoop dat de motivatie voor een lobby bij Unesco over meer gaat dan economisch succes.?VerlichtingEen initiatief vanuit de samenleving dat beoogt de Moderne Devotie op de lijst van immaterieel erfgoed te plaatsen, kan rekenen op de steun van de VVD laat de partij weten bij monde van cultuurwoordvoerder Thom van Campen. ?De VVD erkent de grote immateriële waarde van de Moderne Devotie. In een tijd waarin de christelijke religie werd misbruikt voor het bedrijven van wereldlijke machtspolitiek en zelfverrijking van de kerkelijke instituten ten koste van bevolkingen kwam men tegen deze sterke arm van de Heilige Stoel in het verweer. Überhaupt kritisch kijken naar regerende machten en helemaal hiertegen in opstand komen, was uitzonderlijk in de middeleeuwen, een donkere periode waarin angst voor het Godsoordeel regeerde. We mogen trots zijn dat deze invloedrijke stroming - die wellicht de opmaat vormde voor de Reformatie en later de Verlichting - zich vanuit het gebied Zwolle-Deventer via de Hanze verspreidde. Het liberalisme is een Europese verlichtingsstroming die is ontstaan vanuit de gedachte van democratisering en de vurige wens niet langer te worden onderdrukt door totalitaire monarchieën. Een initiatief uit de samenleving dat de Moderne Devotie op de UNESCO-lijst van immaterieel erfgoed beoogt te plaatsen kan dan ook van harte rekenen op de steun van de Zwolse VVD-fractie. ?Beperkt effectEdwin Koster van fractie Koster denkt niet dat een vermelding op de UNESCO-lijst veel verschil gaat maken. ?Natuurlijk is het mooi om op een lijstje te staan. Ik denk dat het voor de uitstraling van Zwolle een beperkt effect heeft en daaruit volgt voor mij dat de politieke inzet beperkt dient te zijn.?Belangrijke bewegingDe fractie van D66 beschouwt de Moderne Devotie als een belangrijke beweging in de geschiedenis en als zodanig ook een belangrijk stuk Zwolse geschiedenis, aldus fractievoorzitter Hans de Vries. Samen met DeventerPvdA-wethouder Nelleke Vedelaar reageert in hoedanigheid van lijstrekker van de sociaaldemocraten. ?Wat de PvdA betreft is er alle reden om de Moderne Devotie op de lijst van immaterieel erfgoed te plaatsen. Het is fantastisch dat de stichting Thomas á Kempis dit initiatief heeft opgepakt en we vinden dat de gemeente dit van harte moet ondersteunen. We zouden het mooi vinden hier in de handen ineen te slaan met Deventer. De Moderne Devotie is niet alleen een van de wegbereiders van de Reformatie en daarom een belangrijke historische beweging. Ook de praktische inslag van de Moderne Devotie is in onze samenleving nog steeds te herkennen. Het ging bij de beweging vooral om de praktische vertaling van het geloof in het leven van alledag: zorg voor het onderwijs en voor de medemens die het slechter had getroffen. Dit zijn vaste waarden waarin de PvdA zich sterk herkent en daarmee kan de Moderne Devotie dus ook in onze tijd nog steeds dienen als inspiratie voor mensen van sterk verschillende achtergrond en overtuiging.?PogingDe SP is in principe groot voorstander van opname op de lijst, zei het met kanttekeningen, zo laat cultuurwoordvoerder Frank Futselaar weten. ?De Moderne Devotie was wat ons betreft een unieke religieuze en sociale beweging die van grote invloed in geweest op zowel het katholicisme als het latere protestantisme, tot ver buiten onze landsgrenzen. Het is daarnaast een typisch Zwolse maar ook Deventer beweging, daar moeten we eerlijk in zijn. We zien wel een potentieel probleem. Hoewel de invloed van de Moderne Devotie groot is geweest, is er heden ten dage niet veel meer zichtbaar van de oorspronkelijke beweging van Moderne Devotie. Je zou je dus kunnen afvragen in hoeverre er sprake is van een continuerende culturele traditie. Niettemin zouden we het kunnen proberen. Zelfs de poging om de Moderne Devotie tot werelderfgoed te benoemen zou al kunnen helpen om aandacht te besteden aan dit unieke historische fenomeen.?Zwolse identiteitGerdien Rots (ChristenUnie) vindt een eventuele vermelding op de UNESCO-lijst ?heel passend', mede omdat de historische wortels ?doorwerken'. ?Ze (die wortels red.) bepalen nog altijd voor een deel de Zwolse identiteit. Denk aan eenvoud, waardigheid, omzien naar elkaar, de wens om te delen en genieten zonder de ander tekort te doen. Dat maakt onze stad tot een prettige plek om te wonen, te werken, te leven. Het is bijzonder dat deze middeleeuwse spirituele beweging in Zwolle en Deventer haar oorsprong vindt. De Moderne Devotie heeft grote invloed gehad op de taalontwikkeling in Nederland, op saamhorigheids- en liefdadigheidsactiviteiten in de samenleving, op de persoonlijke geloofsbeleving in geloofsgemeenschappen en in combinatie met de Hanzementaliteit heeft ze gezorgd voor actief ondernemerschap. Zo werkt de invloed van de Moderne Devotie nog steeds door in onze huidige samenleving.? Niet sec religieSwollwacht ziet de meerwaarde van een eventuele vermelding op de UNESCO-lijst, maar dan mag het niet enkel zijn ingegeven door religieuze motieven. Freddy Eikelboom. ?De politiek kan, dan wel mag, een rol vervullen zolang het gaat om behoud van de culturele waarde van de Moderne Devotie en het niet gaat om sec de religie.? In zijn algemeenheid zegt Eikelboom: ?Ik sta positief tegenover een Zwolse vermelding op een internationale lijst waar ons historisch cultureel erfgoed een bepaalde status mee verkrijgt.? De politicus vermoedt dat dit de aantrekkelijkheid van de stad kan vergroten.