Het monument aan de Meppelerstraatweg.
Het monument aan de Meppelerstraatweg. Archieffoto: Erik-Jan Berends

Boek over executies Meppelerstraatweg is vertaald

· leestijd 2 minuten Algemeen

(door Els Rademaker-Vos)

ZWOLLE – Het boek ‘Executie aan de Meppelerstraatweg’ van Samuel de Korte is vertaald en uitgebracht in het Engels. “Door een dergelijk boek te vertalen, krijgen ook landen buiten Nederland inzicht in hoe het in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog in het verzet is toegegaan”, vertelt hij.

“Je hoort vaak algemene feiten”, vervolgt Samuel. “Maar nu ook kom je dieper in het leven en in het verzet, bijvoorbeeld in Nederland. Dat is belangrijk om de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog te beschrijven.” Het vertaalde boek ligt sinds december in de boekhandel. Maar sinds de pandemie zijn boekhandels gesloten en dat maakt de verkoop moeilijker. De schrijver heeft inmiddels wel reacties gekregen in de Britse pers. “Er zijn verschillende Britse kranten die er aandacht aan hebben besteed. Bijvoorbeeld UK Historian Ben Davidson. Dus een dergelijk boek wordt wel opgemerkt. Het boek is ook opgenomen in de collectie van de British Library.”

Opvallend is dat Samuel ook documenten heeft gevonden in Amerikaanse archieven. “Dat komt omdat een paar van de geëxecuteerden, waaronder Willem van Dijk, Amerikaanse piloten in huis hebben opgenomen nadat hun vliegtuigen waren neergeschoten.” Samuel heeft moeite gedaan om achter de namen van deze mannen te komen en dat is in ieder geval in één geval gelukt. Over deze piloot waren stukken te vinden in Amerikaanse archieven. Ook de naam van Willem Sebel was om die reden te vinden in Amerikaanse archieven. Zo trof hij eveneens informatie in Britse archieven.

Moed

Op de Nederlandse uitgave van zijn boek heeft De Korte veel positieve reacties ontvangen, waaronder van de nabestaanden. “Hierin worden geen heldendaden beschreven van militairen maar van verzetsmensen. Mensen die misschien in stilte en/of geïnspireerd door Zwolse verzetsmensen zoals Beerninck zich teweer gingen stellen tegen de bezetter. Die dingen deden die hun familie ook in gevaar zouden brengen. Dat vraagt heel veel moed en doorzettingsvermogen. Maar om dit bijvoorbeeld onder de aandacht te brengen van basisschoolleerlingen valt niet mee. Het spreekt niet zo tot de verbeelding.” Samuel stuit met zijn speurtocht naar wat er is gebeurd aan de Meppelerstraatweg op een gemeentelijke aankondiging van de Burgerlijke Stand van 21 november 1935 waarin de ondertrouw en het huwelijk van Willem van Dijk met H. Verhoeven en Willem Sebel en Wilhelmina Mensink werden aangekondigd. Vier mensen die elkaar niet kenden maar toch later zo nauw met elkaar verbonden zouden worden.

Nasleep

"Het is dus niet zo maar een voetnoot in onze geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog”, zegt Samuel. "Het is geen operatie Market Garden of De Slag om de Schelde. Wat deze mannen hebben gedaan, was belangrijk voor Zwolle en haar inwoners. En zeker zo belangrijk is de nasleep. Hoe is het de nabestaanden vergaan?” Samuel zei dat hij dat zorgvuldig is nagegaan. "Dat bleek heel heftig te zijn. Dat is goed om ons te realiseren. Ze wisten van te voren misschien wel wat er zou gebeuren. Maar ga je dan afzien van wat je wilt gaan doen? En wat betekent dat voor het gezin?”

Archiefwerk

Dat heeft Samuel opgetekend in het laatste hoofdstuk. De schrijver heeft veel archiefwerk verricht. ‘Dat heeft veel tijd gekost. Maar dat heeft wel een belangrijk boek opgeleverd dat nu ook in het Verenigd Koninkrijk is te lezen.”

'Deze verzetsdaad is niet zo maar een voetnoot in onze geschiedenis.'