Schrijfster Catharina IJzelenberg (72) overlijdt een week voor het verschijnen van haar tweede boek
· leestijd 2 minuten Algemeen(door Erik-Jan Berends)
ZWOLLE – “Ze was een eigenzinnige vrouw die ervoor heeft gezorgd dat haar boek af was, voordat ze stierf.” Dochter Jolanda Vijverberg spreekt liefdevol over haar moeder Catharina IJzelenberg die op 1 december, een week voordat haar tweede boek ‘De aanwezige’ verscheen, overleed.
“We hadden gedacht dat ze er nog bij zou kunnen zijn. Haar overlijden kwam toch nog onverwachts”, vertelt Inge van der Krabben, vriendin van de schrijfster. “Catharina was gepassioneerd en gedisciplineerd. Ik vind dat ze een heel mooie stijl heeft, mooi gedetailleerd, nadenkend. We deden tegelijkertijd de schrijfopleiding Scriptplus van drie jaar in Amsterdam. Catharina schreef echt elke dag. Ze vond het zo jammer dat ze niet nóg een boek kon schrijven, want ze had nog zoveel ideeën.”
Borstkanker
IJzelenberg was al ziek toen ze aan haar tweede boek begon. “Ze is veel ziek geweest in haar leven”, memoreert haar dochter. “Al op haar 29e kreeg ze de diagnose borstkanker. De verwachting was dat ze dat niet zou overleven, maar dat gebeurde wel. Ongeveer twintig jaar later kwam de kanker terug en overwon ze het weer. Deze laatste keer waren ze er te laat bij en was de kanker naar de lever uitgezaaid.” Het eerste boek van de Zwolse schrijfster, ‘Het ruisen van de zee’, gaat over haar jeugd in Zeeland, de watersnood en het geloof. ‘De aanwezige’ gaat over haar zoontje dat op tienjarige leeftijd aan acute leukemie overlijdt. “Ze putte echt uit haar eigen leven,” weet Vijverberg. “Haar thematiek is dood, verlies en rouw en hoe mensen hiermee omgaan. ‘De aanwezige’ gaat over gezinsleden die verder moeten na het overlijden van de oudste zoon en broer Alrik.
Aanwezige
Alrik wordt in het boek sporadisch genoemd en tegelijk is hij de grote aanwezige. Het hele boek speelt zich af in Zwolle en directe omgeving. Van der Krabben: “Het schrijven was voor Catharina observeren en verwerken, maar ze wilde vooral ook een mooi verhaal schrijven. ‘De aanwezige’ is geschreven vanuit steeds verschillende perspectieven: dan weer de vader, de moeder, dan weer de broer, zus. Vanuit die perspectieven ervaar je hoe verschillend mensen omgaan met verlies. Het gaat over pijn en verdriet en er niet goed over kunnen praten. Maar áls er dan werd gepraat, dan sprak daar heel veel liefde voor Alrik uit. Catharina schrijft heel intuïtief, van de ene persoon naar de andere. In het boek dreigen relaties uiteen te vallen, maar dat gebeurt niet.”
Autobiografisch
Vijverberg: “Het boek is voor een groot deel autobiografisch, maar ze heeft er wel van alles bij verzonnen. Elke lezer zal er iets anders uit halen.” De uitgever, Van der Krabben en de scriptgroep hebben er volgens Vijverberg alles aan gedaan om te proberen dat haar moeder nog bij de presentatie kon zijn, desnoods digitaal. “Van allen hebben we veel medewerking gekregen en ineens kon ook alles. Waar anders het erg lastig is een datum te plannen, kon nu op korte termijn iedereen. Helaas is het niet gelukt.”
“Desondanks was zij ‘De aanwezige’. Zo voelde dat echt”, aldus Van der Krabben. “Ook in het boek klinkt zij door alle personages heen. Een vriendin van haar vertelde me dat ze het boek niet goed durfde te gaan lezen. Ik zei dat het boek mij juist een rustig en nabij gevoel had gegeven. Nu gaat ook zij het (toch) lezen.”
‘De aanwezige’ is zowel in de boekhandel als online verkrijgbaar. De opbrengst van het boek gaat naar stichting Kinderen Kankervrij (KiKa).
